جنبش مشروطه تا رضا شاه
ایده ی مشروطه ذاتاً به روشن فکری و انجمن های فراماسونی مربوط می شد. این انجمن بعداً توانست علمایی همچون طباطبایی و بهبانی را به خود نزدیک کند. شروع این جنبش از زمان گران شدن قند در تهران است. که با تأیید عین الدوله برای به چوب بستن چند تن از بازرگانان به جرم گرانی قند، روحانیون و روشنفکران شورش کردند که در طی آن عین الدوله استعفا داد و مشیر الدوله صد اعظم شد.
در ابتدای حرکت مسئله ی اصلی عدالت خانه و عدالت خواهی بود به همین دلیل نهضت مشروطه را عدالت خانه می گفتند و به تدریج مسئله ی پاراهان و محدود کردن قدرت شاه مطرح شد.
در سال 1324 فرمان مشروطه امضاء شد. مجلس شورای ملی با حضور نمایندگان تهران افتتاح شد. از مهمترین کارهای آنها تدوین قانون اساسی بود که دو دیدگاه مختلف در این رابطه وجود داشت: 1- روحانیون که سر دسته ی آنها شیخ فضل الله نوری بود خواهان قانون بر پایه ی اسلام بود.
2- روشنفکران و فراماسون ها که خواهان قوانین غربی بودند. رئیس تدوین متمم قانون اساسی سحرالدوله بود که به عضویت اثر فراماسونی در آمده بود.
شیخ فضل الله نوری خواهان مشروطه ی مشروعه بود و می گفت قانون اساسی باید مطابق اسلام باشد روزنامه ها حق توهین به ائمه را بناشته باشند.
در همان سال مظفرالدین شاه فوت کرد و محمد علی شاه روی کار آمد. او به نمایندگان مجلس بی اعتنایی کرد و از امضای حکم سلطنت مشروطه خودداری ورزید. ولی در پی اعتراضات مردم به ناچار آن را امضا کرد. او پس از مدتی دستور به توپ بستن مجلس شواری ملی را داد.
قرارداد 1907: در سن پترزبورگ بین انگلیس و روسیه بسته شد. طی این قرار داد ایران به 3 قسمت تقسیم شد: 1- شمال: تحت نفوذ روسیه. 2- جنوب تحت نفوذ بریتانیا. 3- منطقه ی بی طرف که تحت نفوذ حکومت مرکزی ایران بود.
فاتحان تهران:
جنب و جوش هایی برای ریشه کن کردن دستگاه محمد علی شاه ایجاد شد. نخستین دسته، بختیاری ها بودند که به سوی پایخت حرکت کردند، قزوین به تصرف نیروهای مجاهدین گیلان درآمد. مجاهدین گیلان، اصفهان و بختیاری به تهران رفتند، 3 روز جنگ در داخل شهر ادامه یافت و سرانجام در 27 جمادی الثانی 1327 محمدعلی شاه از سلطنت دست کشید . سپس اجتماع بزرگی از سران مشروطه در بهارستان تشکیل شد، احمدشاه به سلطنت برگزیده شد و عضدالملک به نیابت سلطنت انتخاب شد.
پس از برگزاری دومین دوره ی اجلاسیه ی مجلس شورای ملی، غربی ها و مشروطه خواهان، شیخ فضل الله نوری در سال 1327 اعدام کردند.
قرارداد 1919: در تهران امضا شد. هدف این قرارداد تقویت قدرت انگلیس در ایران بود. کودتای رضا خان مدیون نا امنی و حس نارضایتی در ایران به واسطه ی این قرارداد بود.
فصل 5: رضا شاه و پهلوی:
کودتای 1299: رضا خان و سید ضیا الدین طباطبایی برای انجام کودتای نظامی توسط انگلیسی ها انتخاب شدند. ژنرال آیرون ساید تأیید شایستگی رضا خان را انجام داد. آنها به سوی تهران حرکت کردند و احمد شاه قاجار از روی ترس رضا خان را به عنوان فرمانده ی کل قوا و ضیاء الدین را به سمت نخست وزیری منسوب کرد.
نفت
شرکت نفت ایران و انگلیس در سال 1288 تأسیس شد. مصدق در سال 1330 گزارشی تهیه کرد که گفته بود طی این 15 سال تنها 11% از منافع حاصله به ایران رسیده بود.
خیابانی
خیابانی از سال 1338 با کمک سردار انتصار و سرپرست فرهنگ تبریز جنب و جوشی را در مردم آغاز کرد. مردم شهر تبریز به خیابان ها ریختند و شربانی و سر رشته ی امور شهر به دست خیابانی افتاد. پس از مدتی منجر السلطنه برای فرو نشاندن قیام اقداماتی انجام داد و خیابانی را به قتل رساندند.
میرزا کوچک خان جنگلی
او کمیته ای به نام (اتحاد اسلام) را در تابش تشکیل داد. او برای مدت 7 سال با انگیسی مبارزه کرد و مردم از او پشتیبانی می کردند.
اهداف و اقدامات هیأت اتحاد اسلام سبب شد پایه های قدرت اربابان در گیلان ست شود. رضا خان برنامه های عملیاتی خود را بر ضد میرزا تنظیم کرد و او را مورد تهاجم قرارداد.
رضا شاه
در سال 1302 به نخست وزیری رسید و در سال 1304 به پادشاهی دست یافت. او باعث ایجاد نظم نوین شد، نتیجه ی هر انتخاب مجلس را شاه تأیین می کرد. روزنامه های مستقل را از بین برد احزاب سیاسی را نیز برکنار کرد و اتحادیه های کارگری را ممنوع ساخت او سعی می کرد مانند مصطفی کمال پاشا جامعه ی خود را غربی کند.
در جنگ جهانی دوم، متفقین ایران را مناسب ترین راه برای کمک رسانی به شوروی تشخیص دادند.
در سوم شهریور سال 1320 نیروهای نظامی انگلیس و شوروی به ایران هجوم آوردند و دلیل این حمله را وجود اتباع آلمانی و خرابکاری آنها و بی توجهی دولت ایران توجیه می کردند ارتش رضاشاه فرو پاشید در 25 شهریور سال 1320 رضاشاه استعفا داد و محمدرضا پهلوی به جانشینی پدرش درآمد.
بخش 3: پهلوی دوم و رژیمی با منابع قدرت بیرونی
محمد رضا سعی می کرد تا سطوح وابستگی به خارج را تقویت کند زیرا می دانست در داخل کشور از منابع لازم برای تأمین مشروعیت برخوردار نیست. تعیین سرنوشت کشور در اختیار قدرت های بیگانه قرارداشت و شاه فقط نقش مجری را ایفا می کرد.
فصل 6: ناسیولانیسم دوگانه ی شاه
محمد رضا سعی می کرد ناسیونالیسم ایرانی را به عنوان یک ایدئولوژی مطرح کند. شاه مجذوب آیین های پیش از اسلام بود. هویدا نیز که خود فردی مذهبی نبود شاه را در ترویج افکار الحادی تشویق می کرد هویدا معتقد بود بهائیت یک دین ایرانی است و ما نباید دین عرب ها را بپذیریم.
شاه علاقه داشت توصیه های هویدا را انجام دهد اما از شورش مردم میترسید اما در خفا وسیله رشد بهائییان را فراهم میکرد. علاوه بر اینها، شاه یک توهم عجیب روحانی بودن و گرفتن الهاماتی از سوی خداوند داشت!
فصل 7: ادوار حکومت محمد رضا شاه
حکومت محمد رضا شاه به 3 قسمت تقسیم می شود:
1) از سال 1320 تا 1332 ملی شدن نفت.
این دوره با به سلطنت رسیدن محمد رضا آغار می شود. در ملی شدن صنعت نفت دو شخصیت نقش مهمی ایفا کردند: آیت الله کاشانی و دکتر مصدق
کودتای 28 مرداد: کودتای 25 مرداد سال 1332 با مشارکت شرکت سابق نفت ایران و انگلیس و وزارت خارجه ی امریکا و انگلیس و سازمان سیا طرح ریزی شد و به کمک شاه و عوامل داخلی انجام شد. از عوامل شکست این کودتا می توان به حمایت گسترده ی مردم از مصدق، اطلاع یافتن مصدق از جریان کودتا و تأخیر در امضای حکم عزل مصدق، اشاره کرد.
آیت الله کاشانی در تاریخ 27 مرداد نامه ای به مصدق نوشت اما مصدق نوشت اما مصدق پیشنهاد آیت الله را رد کرد.
مصدق حتی پس از شروع کودتا سعی در مبارزه با کودتا چیان نکرد و سرانجام دستگیر و به 3 سال حبس محکوم شد.
با شروع ورود نیروهای متفقین به ایران اوضاع اقتصادی کشور بسیار بهم ریخته شد. از زمان برکناری رضا شاه هرج و مرج غیر قابل کنترلی در کشور شکل گرفت. در سال 1335 امریکا پیشنهاد ایجاد سازمان ساواک را داد. در مجلس سنا عده ای به شدت مخالفت کردند. اما این مخالفت به جایی نرسید و در سال 1336 به ریاست تیمور بختیاری، فرماندار نظامی تهران شروع به کار کرد.
حزب میلیون و حزب مردم در این سالها تشکیل شد.
2) از سال 1332 تا 1343
از این مقطع به بعد دولت ها و نخست وزیران و مجلس نقشی در ساختار سیاسی کشور نداشتند و در تحولات و اخبار سیاسی عمدتا نام شاه به چشم می خورد.
آمریکا ؟؟؟؟ فضای سیاسی ایران: جبهه گرایی سیاسی ایران در حقیقت بازیابی از وضعیت سیاسی درون آمریکا و البته در قطعی روی کار آمدن دموکرات ها بود.
در این زمان انتخابات مجلس بیستم یک افتضاح تاریخی بود و حجم تقلب خیلی بالا بود.
اسدالله علم رفرم هایی را اجرا کرد از جمله: واژه ی اسلام از شرایط انتخاب شوندگان و انتخاب کنندگان حذف شود، مراسم تحلیف را به جای قرآن، با کتاب آسمانی انجام دهند.
امام خمینی مبارزه ی خود را از همین نقطه آغاز کرد. ایشان در تلگراف خود به اسدالله علم، این لایحه را مخالف شرع مقدس و مباین صریح قانون اساسی دانست، اما علم در رابطه با تلگراف امام و سایر مراجع بی اعتنایی کرد. در طول این مدت امام با ارسال بیانیه ها و اعلامیه هایی تحرک گسترده ای را ایجاد کرد.
شاه انقلاب سفید را در 6 ماده به رفراندوم گذاشت. برخلاف ظاهر فریبنده ی آن طرحی استعماری برای به یغما بردن سرمایه های ایران بود.
کاپتولاسیون جدید: آمریکایی ها برای تأمین امنیت خود این قرارداد را که به حرابت بدتر از ترکمان چای بود را تصویب کردند. به علت سخنرانی حضرت امام که اشاره به توهینی بزرگ که به ایران شده است، امام را به ترکیه منتقل کردند.
حمله به مدرسه ی فیضیه:
اعلام عزای عمومی در نوروز سال 1342 از سوی امام به علت تهاجم دولت علیه دین با برگزاری انتخابات غیر قانونی منجر به شکل گیری چند رویداد مهم شد عوامل ساواک ضمن ورود به جلسه س عزاداری و مدرسه ی فیضیه ی قم منجر به درگیری شدید و شهادت و زخمی شدن بسیاری از طلاب شد.
قیام 15 خرداد:
امام حکومت شاه را به بنی امیه تشبیه کرد و شاه نیز او را دستگیر و زندانی کرد. مردم برای اعتراض دست به تظاهرات عظیمی زدند که با عکس العمل شدید رژیم و کشته شدن چندین هزار نفر مواجه شد.
3) از سال های 1342 تا 1357
4) این برهه از حکومت محمدرضا شاه بر ایجاد بسترهای انقلابی دلالت می کند.
5) 13 مهر سال 1343 و تصویب کاپیتولاسیون
6) لایحه ی مصونیت مستشاران و تبحه ی امریکا در سیزدهم مهر ماه 1342 در کابینه ی علم، در مجلس شورای ملی علیه حاکمیت ملت ایران به تصویب رسید و در زمان نخست وزیری منصور در 21 مهر 1343 دوباره در مجلس شورای ملی مورد تصویب ننگین نمایندگان شاه قرار گرفت.
7) حزب رستاخیز: در 11 اسفند سال 1353شاه فرمان تصویب آنرا صادر کرد. این حزب ادامه ی نمایش تخریب در کشور بود و به دبیر کلی هویدا از دو جناح برخوردار بود: جناح سازنده به رهبری هوشنگ انصاری وزیر اقتصاد و جناح پیشرو به رهبری آموزگار، وزیر کشور. امام خمینی حضور و عضویت در این حذب را تحریم کردند.
تبعید امام: امام به ترکیه تبعید و پس از مدتی به نجف منتقل شد. در طی قیام 19 دی و فعالیت های امام ایشان به فرانسه رفتند و آنجا اقامت کردند.
فرار شاه:
محمد رضا شاه در سال های آخر با اعتراضات گسترده ای از سوی مردم مواجه بود. او برای حل مشکلات از افراد مختلفی برای نخست وزیری استفاده کرد که فایده ای نداشت به همین دلیل در 26 دی سال 57 از ایران فرار کرد.
روز 12 بهمن سال 57 امام پس از 14 سال تبعید عازم ایران شد.
بخش 4- فصل9
در دیدگاه امام خمینی اسلام از جامعیت در برنامه برخوردار است. به نحوی که قبل از انعقاد نطفه، پس از رفتن انسان به گور را دربرگرفته و هدف اصلی آن سازمان دادن زندگی بشر و انسان سازی از سطح زمین و پایه است.
بنا به نظر امام خمینی علل تشکیل حکومت اسلامی شامل موارد زیر است:
1- اجرای احکام اسلامی 2- دفاع از مسلمین 3- مبارزه با فساد 4- کمال و تربیت انسان
5-تأمین وحدت مسلمانان 6- نجات مظلومان 7- عدالت 8- امنیت 9- استقلال مسلمانان
تصویری کلی از اندیشه ی سیاسی امام: 1- الهی بودن 2-مردمی بودن 3- مشروط بودن حکومت به قانون، اسلام- عدل و اخلاق 4-هدف حکومت تأمین سعادت بشر 5- متکی به رأی عموم مردم بودن 6- مجری احکام اسلام بودن 7- الهام پذیری حکومت از پیامبران و امامان 8- غیر تحمیلی بودن 9- تساوی بخش های مختلف مردم در شئون مختلف 10- تحقق آزادی- استقلال- رفاه
فساد در دربار شاه_فرشته لظفی