مقدمه
خداوند متعال در قرآن کریم بارها و بارها بر پیروزی نهایی مستضعفان و محرومان و سیادت و بزرگی ایشان بر پهنه ی گیتی و شکست قدرتهای ظالم و مستبد تأکید نموده است ، از جمله دراین آیه فرموده است«و نرید ان نمنَ علی الذین استضعفوا و نجعلهم ایمه و نجعلهم الوارثین»که بر رهایی ملت های مظلوم از چنگال ظالمین و مستکبرین تأکید می نماید. پس به جاست ملت های اسلامی با امید به تحقق این وعده قطعی الهی بر ضد حکومت های فاسد و مستبد قیام کنند و حقوق پایمال شده ی خود را از آنها مطالبه نمایند. در این راستا ملت ایران به رهبری توانمند امام خمینی (ره) توانست تأثیرگذارترین قیام اسلامی و معنوی یک ملت مبارز و عدالت خواه را بر ضد استبداد و استعمار، درعرصه ی جهانی رقم بزند. و با به پیروزی رسیدن نه تنها کار را تمام شده دانست بلکه خود را درآغاز راه که همانا، بیداری کل ملت های جهان برای رهایی از یوغ استعمارگران و دیکتاتوری های حاکمه بر آنها دید. و برای نیل به این هدف تمام تلاش خود را صرف نمود و سیاست صدور انقلاب را به عنوان یک راهبرد همیشگی برای انتقال ارزشهای دینی و اسلامی و اخلاقی، سیاسی وفرهنگی به سایر ملت های مظلوم مد نظر قرار داد.
تعریف انقلاب
انقلاب، از نظر لغوی به معنای حالی به حالی شدن، دگرگون شدن، برگشتن، تحول وتقلب و تبدل، تغییر کامل و مشخص در چیزی و یک چرخش دورانی است. این، واژه اساساٌ از اصطلاحات اختر شناسی بوده که برحرکت دورانی و منظم و قانونمند ستارگان دلالت می کرد و تا قرن هفدهم، در همین چارچوب به کار میرفت .صرف نظر از تحولات و چالشهای مفهومی، امروز واژه ی انقلاب توسعه معنایی پیدا کرده و در زمینه های گوناگون فردی واجتماعی به معنای مطلق تحول و دگرگونی به کار می رود و مقصودی را افاده می کند که کاملاٌ متفاوت از ریشه اخترشناسی آن است. درجامعه شناسی، انقلاب به معنای یک تغییر ریشه ای و بنیانی و عمیق در جامعه و ساختهای اجتماعی به صورت ناگهانی و همراه با نارضایتی از وضع موجود است.
شهید مطهری انقلاب را«وضعیرا با اراده خود خراب کردن، برای رسیدن به وضع بهتر» و یا « واژگون کردن وضع حاکم برای برقراری نظمی متعالی تر» تعریف می کند. در عین حال تأکید می کند که انقلابها خصلت صرفا اجتماعی ندارند، بلکه ریشه در سرشت انسانها دارند.
انقلاب اسلامی ایران
انقلاب اسلامی ایران تنها نمونه تاریخی قیام یک پارچه توده های مسلمان علیه نظام فاسد حاکم است که بر اساس ایده آل ها و آرمانهای مکتب دینی بوده ، به گونه ای که در نهایت در مسیر تحقق نظام اجتماعی اسـلام ، به تشکیل« حکومت اسلامی» دست یافته است . در واقع تنها نمونه منحصر به فرد در تاریخ اسلام و جهان که از این حدیث، نه در سده های معاصر و اخیر یا پیشین نمیتوان برای آن فرد مشابه دیگری در نظـر گرفت. .
شهید مطهری معتقد است : انقلاب روحی مقدمه انقلاب اجتماعی است به نظر وی ابتدا انقلاب روحی در مردم ایران صورت گرفت و بعد انقلاب اجتماعی به وقوع پیوست به تعبیر دیگر انقلاب ایران با پیروی از آیه( ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیرو ما بانفسهم )دست به قیام بر علیه ظلم و جوردر زد لذا امکان ندارد مردم یک جامعه قیام کنند و نظام اجتماعی حاکم را دگرگون سازند بدون اینکه در درون خودشان انقلابی صورت گرفته باشد .با این توصیفات رمز پیروزی انقلاب اسلامی را میتواندر سه ویژگی شاخص آن دانست که عبارتند از :
1-ماهیت مکتبی و اسلامی
مهمترین ویژگی انقلاب اسلامی ، ماهیت مذهبی آن است . به تعبیر شهید مطهری ، چنین انقلابی هیچ ربطی به سیری و گرسنگی و یا ارتباطی با آزادی سیاسی و دموکراسی و یا فقدان آن ندارد و مردم در عین رفاه اقتصادی و داشتن آزادی سیاسی ، فقط به دلیل عدم استقرار کامل مکتب مورد اعتقاد خود بر می خیزند و انقلاب می کنند .
2- کیفیت رهبری
امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب اسلامی , یک انسان ایده آل با همه صفات و ویژگیهای حسنه بود و ترکیبی از تواناییهای خدادادی روحی, سیاسی، فکری، اخلاقی و عملی ، این شخصیت استثنایی را در موقعیتی قرار داده بود که با نفوذ و قدرت فوق العاده اش، نقش عظیمی در تحولات انقلابی بر عهده گیرد و ظرف چند دقیقه میلیونها انسان را به خیابانها بکشاند.به بیان شهید مطهری باید گفت: ندای امام از قلب فرهنگ و از اعماق تاریخ از ژرفای روح این ملت برخاست ؛ مردمی که در طول چهارده قرن حماسه محمد( صلی الله علیه و آله ) و علی( علیه السلام )، زهرا (سلام الله علیها)، حسن (علیه السلام ) ، حسین (علیه السلام )، زینب (سلام الله علیها)سلمان ، ابوذر ،... و صدها هزار شخصیت دیگر را شنیده بودند و این حماسه ها با روحشان عجین شده بود، بار دیگر همان ندای آشنا را از حلقوم این مرد شنیدند؛ علی (علیه السلام) و حسین (علیه السلام) را در چهره او مشاهده کردند . او را آیینه تمام نمای فرهنگ و هویت اسلامی خود که تحقیر شده بود، دیدند .مردم در امام ذوب شدند، و امام در برابر این لبیک بزرگ تاریخ چه کرد ؟ او به این ملـت گمنام شخصیت داد .به عبارت دقیق تر امام خمینی مصداق عینی این آیه شریفه است که(ان تنصرواالله ینصرکم و یثبت اقدامکم)
امام خمینی معنای قدرت را نه تنها در جهان اسلام، بلكه در سراسر دنیا تغییر داد، قدرتی كه قبل از او متكی بر منافع مادی بود، پس از پیروزی انقلاب تبدیل به احترام به عقاید، پرورش افكار و اطلاع‌رسانی شد.
همچنین ساده زیستی و دوری از تجملات موجب شد تا مردم او را بیش از هرکس دیگری برای رهبری اصلح بدانند. زندگی امام چه در دوران طلبگی و چه در زمان مرجعیت و چه در زمان به دست گرفتن رهبری مردم همراه با ساده زیستی بود و تمام هم و غم ایشان نجات امت اسلامی از گمراهی و عقب‌ماندگی مادی و معنوی بود، همانطور که این دغدغه خاطر وی در قبال همه ملتها بود. ارسال پیام به گورباچوف و پاپ بیانگر این دغدغه بود که از راه هدایت و سعادت ابدی به سمت سعادت دنیا منحرف شده بودند.
امام خمینی(ره) را باید تنها اندیشمندی دانست طی چند قرن گذشته، هم به نظریه‌پردازی انقلاب پرداخت و هم خود آن را به اجرا گذاشت و در تاریخ کمتر می‌بینیم رهبرانی که هم بنویسند چرا باید انقلاب کرد و هم به میدان آیند و انقلابی که از آن سخن گفته‌اند را خلق کنند. به همین دلیل باید گفت ارتباط علم و عمل، از دلایل موفقیت امام در برپایی انقلاب اسلامی بود.
یكی از مهمترین تأثیرات امام خمینی و انقلاب اسلامی بهره‌گیری از دین در جهت ایجاد تحول مطلوب اجتماعی بود، ایشان با تکیه بر دین مفهوم قدرت را تغییر دادند تا مسلمانان دریابند، قدرت واقعی همان قدرت الهی است و به کمک چنین قدرتی میتوان به حقوق خویش دست یافت.
البته در کنار رهبری امام خمینی (ره) باید از پیشتازی روحانیت در انقلاب به عنوان یک عنصر اصلی و اساسی یاد کرد.
3- گستردگی انقلاب:
انقلاب ایران هم از حیث آرمانها و اهداف و هم به لحاظ شرکت آحاد مردم گسترده بود. آرمان انقلاب علیه تمام نظامهای استعماری ، طبقاتی ، استبداد داخلی ، جدایی دین از سیاست ، فرهنگ و ایدیولوژیهای غربی بود . واز نظر مشارکت مردمی ، وحدت و همدلی چنان فراگیر بود که سه مرکز عمده و متمایز هدایت مبارزه ، یعنی مسجد ، حوزه علمیه و دانشگاه ضمن آگاهی بخشی به مردم ، هدف واحدی را مدَ نظر داشتند و در یک ایتلاف استراتژیک حول محور واحد یک پیام و یک رسالت را به مردم دادند و همین همدلی اقشار مردم و مراکز آگاهی بخشی سدی در برابر انحرافات و خدشه های دشمن بود. این سه ویژگی مهمترین شاخصه های انقلاب اسلامی است که به نوعی در بردارنده تمام ویژگیهای دیگر از قبیل؛ مردمی بودن، معنویت، ایثار و فداکاری ، وحدت و یکپارچگی است.با توجه به ویژگیهای ارزنده انقلاب اسلامی میتوان دریافت که جهانی بودن انقلاب در حقیقت تعبیر دیگری از خصیصه عمومی بودن و خاتمیت اسلام است . همین دو ویژگی مهم میتواند بهترین دلیل برای ایده صدور انقلاب باشد .
نمونه هایی از تاثیرات انقلاب اسلامی
آگاهی سیاسی: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تشکل‌های مردمی متعددی به طور خودجوش شكل گرفت و ارتباط این تشكل‌ها با دیگر نقاط جهان برقرار شد كه البته خشم بسیاری از محافل غربی از جمله آمریكا را برانگیخت، مردم ایران بدون توجه به این واکنش‌ها، صدور بیداری اسلامی را ادامه دادند تا به برکت الگوی ارائه شده از سوی انقلاب اسلامی زمینه حضور سیاسی و اجتماعی مردم دیگر كشورها در این دو عرصه فراهم شود.
حجاب اسلامی: تصویری که انقلاب اسلامی از زن ارائه کرد، دو تأثیر مهم برجای گذاشته است. اول آنكه زن مسلمان، موجودی خانه‌نشین و منفعل نیست. برخلاف تصور غرب که تصور می‌کردند، زن ایرانی فعالیت اجتماعی نداشته و تنها به خانه‌داری مشغول است. دوم اینكه نگرش به زنان مسلمان تغییر کرد.
وحدت دین و دولت: درحال حاضر جریان‌های اسلامگرا در میان مهمترین گروه‌های سیاسی جهان قرار دارند و بر این باورند، دین و سیاست با یكدیگر ارتباط داشته و تفكیك ناپذیرند. این باور متأثر از انقلاب اسلامی و نظریه جهانگرایی آن یعنی تلفیق دین و سیاست است.
یكی از مهمترین تأثیرات امام خمینی و انقلاب اسلامی بهره‌گیری از دین در جهت ایجاد تحول مطلوب اجتماعی بود، ایشان با تکیه بر دین مفهوم قدرت را تغییر دادند تا مسلمانان دریابند، قدرت واقعی همان قدرت الهی است و به کمک چنین قدرتی میتوان به حقوق خویش دست یافت
امام خمینی با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این نظریه را به عنوان عالی‌ترین و وسیع‌ترین مظهر پیوند دین و دولت مطرح کرد و بر این عقیده بود كه اراده مستضعفان، سرانجام به رهبری جهان توسط آنان منجر میشود.
پیوند خوردن مذهب و سیاست اسلامی ناشی از انقلاب اسلامی، آمریکا را بر آن داشت که اسلامگرایی را از عوامل نابودی جهان دانسته و انقلاب اسلامی را خطر عمده‌ای برای منافع خود تلقی، در نتیجه تلاش كند از دشمنان جنبشهای اسلامی- سیاسی حمایت کند.
مبارزه با استكبار:یكی از تحولات پس از انقلاب اسلامی، انتخاب اسلام به عنوان راهی برای مبارزه با استبداد و استکبار بود. تبدیل قضیه فلسطین از یک مسأله ناسیونالیستی و کمونیستی به یک قضیه اسلامی، یکی از برجسته‌ترین ارزش‌هایی است که از انقلاب اسلامی گرفته شد. بنابراین قضیه و مقاومت فلسطینی برای خارج شدن از بن‌بست مبارزه بی‌سرانجام خود اسلام را تنها ابزار کارآمد یافت.
انتفاضه و وابسته نبودن آن به گروه‌های داخلی و کشورهای خارجی، تبدیل مساجد و گسترش تعداد آن به دلیل تقویت روحیه جهاد اسلامی، ثبات و وحدت بین مبارزان، توسعه حضور مردم در نمازهای جمعه و جماعات، انتشار نشریه‌های انقلابی همه از نشانه‌های رویکرد جنبش فلسطین به اسلام و بکارگیری شیوه‌های اسلامی انقلاب اسلامی ایران در مبارزه علیه رژیم صهیونیستی است.
ازسوی دیگر انقلاب اسلامی با طرد نظریه توسعه و زندگی بدون معنویت، فضای ارزشی تازه‌ای را به روی جهانیان گشود که در آن هم به نیازهای مادی و هم به نیازهای معنوی پاسخ داده میشود.
مردمی بودن :یکی از ویژگیهای انقلاب اسلامی ایران، مردمی بودن آن است و این بدین معناست که اسلام توانایی بسیج توده‌های مردم را دارد. طی سه دهه‌ای که از انقلاب اسلامی می‌گذرد، نمونه‌های فراوانی از رویکرد مردم در حرکت‌های سیاسی دیده شده که از جمله آنها میتوان به انتخاب شعارهای مردم اشاره کرد كه «الله اكبر و لا اله لا الله» مهمترین این شعارهاست.
نكته دیگر اینكه انقلاب اسلامی به جهانیان آموخت، مشروعیت نظام سیاسی باید بر آرای واقعی مردم استوار باشد و به همین دلیل بود که اصل خود را بر همه‌پرسی گذاشت، و این كار نه فقط عملی شجاعانه که اندیشه‌ای فراتر از دموکراسی غربی است.
الگوی جهانی:انقلاب اسلامی در صدد تاسیس نظمی جهانی برپایه دین است و برای تحقق این هدف، دو استراتژی را در پیش گرفته است. نخست، پیروی از از یک برنامه کوتاه مدت با هدف مقابله با جهانی‌سازی در مفهوم غربی آن و تلاش برای جلوگیری از برقراری نظامی جهانی مبتنی برآموزه‌ها و ارزشهای غربی و دوم، اجرای برنامه‌ای دراز مدت به منظور تضعیف جهانی‌شدن غربی با ارائه تصویری از نظام مطلوب و آرمانی اسلامی و برانگیختن اشتیاق جهانیان به این حکومت.
نظام جهانی از دیدگاه انقلاب اسلامی
این نظام، همان نظام امامت و امت است كه به زعامت امام معصوم تشکیل شده و امام با بهره‌گیری از علم لدنی، عصمت و امدادهای الهی، نظام عادلانه‌ای را پایه‌ریزی می‌کند و تمام ملتها، دولتها و سرزمین‌ها را تحت عنوان امت واحد به سوی کمال انسانی و اسلامی سوق می‌دهد.
رهبری و امامت در نظام جهانی اسلام، از سه ویژگی رهبری مرکز عقیده، معنویت و سیاست است؛ رهبری، منتخب پیامبر و یا منتخب مستقیم و غیرمستقیم امام معصوم است و به دست گرفتن حکومت، با پذیرش مردم ارتباط پیدا می‌کند، برخوردار است.
ازسوی دیگر انقلاب اسلامی با طرد نظریه توسعه و زندگی بدون معنویت، فضای ارزشی تازه‌ای را به روی جهانیان گشود که در آن هم به نیازهای مادی و هم به نیازهای معنوی پاسخ داده میشود
جامعه جهانی در نظام جهانی مبتنی بر اسلام دارای استقلال كامل و برآورنده نیازهای بنیادین و اساسی فطری و روحی انسان است. در این نظام از تعلقات ملی، رهبری‌های چندگانه و مزورانه، قانونهای خطاپذیر بشری و حاکمیت شیطان که ریشه منازعات، مشاجرات و مجادلات جهان است، خبری نیست.
انسانها در جامعه جهانی اسلامی، اعمال حاکمیت و قانون خدا بر روی زمین را به رهبر الهی می‌سپارند. در حقیقت، حاکمیت الهی به صورت اراده امام تجلی یافته و مرزهای اعتباری و قراردادی موجود در دنیا را زایل می‌كند.
به همین دلیل نتایجی که از رابطه و تعامل انقلاب اسلامی با بیداری اسلامی حاصل میشود، بسیار و متعدد است:
- بیداری اسلامی اگرچه قدمتی طولانی دارد، اما انقلاب اسلامی در گسترش و تعمیق آن نقش تعیین کننده داشته است.
- اثرگذاری انقلاب اسلامی بر بیداری اسلامی از جهات مختلف تأیید میشود، به عنوان مثال از سخنان امام(ره) و نیز مواضع مقام معظم رهبری و همچنین از رشد تحولات اسلامی در دهههای اخیر میتوان تأثیر انقلاب ایران بر جنبش بیداری اسلامی را مشاهده كرد.
- انقلاب اسلامی ایران، اندیشه تلاش برای تحقق برابری و عدالت اجتماعی را در بین مردم جهان تقویت کرد و واکنش مسلمانان در برابر غرب و غرب زدگی را افزایش داد.
امروزه تردیدی نیست که مقاومت دولت و ملت ونزوئلا در مقابل آمریکا، متأثر از انقلاب اسلامی است. کاسترو با حمایت‌های جمهوری اسلامی به رویارویی انقلاب و کشورش با آمریکا ادامه می‌دهد. حزب الله لبنان با درس‌گیری از استقلال‌طلبی انقلاب مردم ایران می‌کوشد، استقلال لنبان را در مقابل رژیم صهیونیستی حفظ کند.
دستیابی ایران به استقلال سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی به الگویی برای كشورهای دیگر از جمله کشورهای خاورمیانه تبدیل شده و آنان در جنگ با متجاوزین به کشورشان، با همان شعار (مرگ بر آمریکا)، شیوه (بسیج مردمی)، سلاح (سبک و متعارف) و سمبل (توکل بر خدا) خواهان انقلاب اسلامی هستند و همین‌هاست که استکبار را بسیار نگران كرده است.
مفهوم صدور انقلاب
پدیده ی صدور انقلاب یکی از پیامد های هر انقلاب بزرگ تاریخ معاصر بوده است که می توان گفت: هر ملتی برای حفظ و گسترش آرمانهای انقلابی خود اقدام به صدور ارزش ها و آرمان های انقلابی خود می کند. درمورد جمهوری اسلامی ایران می توان گفت ایده ی صدور انقلاب از دو انگیزه ی مهم ناشی شد؛ یکی انگیزه ی تبلیغ دینی بود که از اعتقاد به جهانشمول بودن دین اسلام و احساس وظیفه برای ترویج آن به سراسر جهان نشأت می گرفت و دیگری از حقارت ها و سرکوب هایی ناشی می شد که تمام تاریخ معاصر ایران را از خود آکنده کرده بود. بنابراین با پیروزی انقلاب اسلامی و توجه امام خمینی (ره) به ایده ی صدور انقلاب، به سرعت این ایده از مرحله ی فکر به یک سیاست مهم و کاربردی و در نهایت به یک راهبرد همیشگی در جمهوری اسلامی تبدیل شد.
ازجمله دلايل ظهور پديده ي صدور انقلاب در انقلاب هاي جهانشمول، اين است که تحولات سياسي در کشورها، به نسبتي مي تواند کشورهاي همسايه را نيزتحت تأثير قرار دهد. بر اين اساس، شعارهاي انقلابي يک ملت برخاسته و خواستاردگرگوني، تأثير مستقيمي بر نحوه ي زندگي و نيز حکومت کشورهاي همسايه مي گذارد و بهدنبال بروز چنين پديده اي، عده اي به مخالفت با انقلاب در کشور مادر، بر مي خيزند ودرصدد بر مي آيند تا با سرکوب آن و شعارهايش ، مانع نفوذ افکار و انديشه هاي آن درکشور متبوع خود شوند. کشورهاي انقلابي نيز براي حفظ دستاوردهاي انقلاب خود، متقابلابه اقدام مي پردازند و به اتخاذ روش هاي گوناگوني براي صدورانقلاب مبادرت می ورزند.
مفهوم بیداری اسلامی
معنای بیداری اسلامی این است که ملت های مسلمان ، به این باور مهم برسند که تنها اســـلام و ارزشهای والای آن می تواند آنها را از یوغ استعمار و استبداد برهاند و هویت از دست رفته ی آنها را باز گرداند. از این روی انقلاب اسلامی ایران به دلیل دارا بودن شاخص های دینی و مکتبی بـهعنــوان الگويي براي تلاش هاي ايدئولوژيک در ميان ساير ملل اسلامي مورد ملاحظه قرارگرفت و موجب شد تحولي عميق در راهبرد يا شيوه ي عمل و چگونگي تعيين اهداف آنها صورتبگيرد. حرکت اسلامــي در ايران، زمينه ي اين ذهنيت را فراهم آورد که هنوز توان تصورآرماني فراتر از آنچه در گذشته ساير حرکت ها در پيش گرفته بودند و امکان دگرگوني وبازگشت به آنچه «دوران طلايي اسلام» گفته مي شود، وجود دارد و شايد اعتقاد به همينتوانمندي بود که روحيه ي ديگر جنبش هاي اسلامي متأثر از انقلاب اسلامي را فزونيبخشيد.بیداری اسلامی فرآیندی است که در طول سالیان متمادی به نتیجهرسیده استو خود همین امرتأکیدی بر اهمیت شناخت هر چه بیشتر آن و حفظ و حراست از آن می باشد.
راهبرد صدور انقلاب
صدور انقلاب تلاشی است که یک نظام انقلابی برای گسترش ایده وآرمان انقلابی خود به دیگرکشورها صورت می دهد و این موضوع زمانی مطرح میشود که آرمان انقلابی تازگی داشته باشد . در این راستا جمهوری اسلامی ایران نیز تلاش کرده است تا انقلاب اسلامی را به عنوان نمونه ای ازحرکت شجاعانه در مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی به دیگر ملت های مسلمان و غیر مسلمان معرفی کند تا آنان نیز از حقوق و شیوه دستیابی به حقوق خود آگاه گردند.بحث صدور انقلاب از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی مورد توجه سیاستمداران و انقلابیون ایرانی و غیر ایرانی قرار داشت .
اهمیت اصل صدور انقلاب به حدی بوده است که به این نکته در اصل 154 قانون اساسی نیز تصریح شده است :"جمهوری اسلامی ایران سعادت انسان در کل جامعه بشری را آرمان خود می داند و استقلال و آزادی و حکومت حق و عدل را حق همه مردم جهان می شناسد .
نکته مهم دیگری که میتوان به آن اشاره کرد این است که سیاست صدور انقلاب بهترین و قویترین عامل در جهت تداوم و بقای انقلاب اسلامی است ؛ زیرا با گسترش آرمانهای انقلاب و استقبال جهانیان از آن پایه های انقلاب هم در داخل کشور و هم در خارج از مرزهای جمهوری اسلامیتقویت می گردد.
دیدگاه امام خمینی درباره صدور انقلاب
«ما انقلابمان را به تمام جهان صادر می کنیم چرا که انقلاب ما اسلامی است و تا بانگ لا اله الا الله و محمد رسول الله بر تمام جهان طنین نیفکند مبارزه هست و تا مبارزه هست و تا مبارزه در هر کجای جهان علیه مستکبرین هست، ما هستیم»«که ما سوار طیاره شویم و بریزیم به ممالک دیگر یک همچو چیزی نه ما گفتیم نه ما می توانیم اما آن که ما می توانیم این است که بوسیله دستگاههایی که داریم به وسیله همین صدا وسیما به وسیله مطبوعات.... اسلام را همانطور که هست معرفی کنیم.»
رویکرد امام خمینی (ره) نسبت به مسأله صدور انقلاب شامل «ابزار» و «آرمان» و حاکی ازعنصر « تدریج» بود. منظور امام از این پدیده به عنوان ابزاری برای دفاع از جمهوری اسلامی بود ، در حالی که آرمان جمهوری اسلامی که تحقق الگوی نظم جهانی «عدل اسلامی» است هیچ گاه به بوته ی فراموشی سپرده نشود . منظور ایشان از «تدریج»، صدور آرام آرام و کم کم انقلاب بود به طوری که «عمل »سبب «معرفی» اسلام در همه جا خواهد شدبنابراین میتوان گفت نحوه ی عملکرد جمهوری اسلامی چه در داخل و چه در خارج آن می تواند یکی از مهمترین عرصه های نمایش انقلاب و معرفی آن باشد.
موانع صدور انقلاب
صدور انقلاب در دوره سی ساله انقلاب اسلامی با افت و خیزهای فراوانی روبرو بوده است که دلیل آن را میتوان در موانع داخلی و خارجی فراروی صدور انقلاب دانست .
الف. مهمترینموانع داخلی :
ا- آشفتگی اوضاع داخلی: این عامل بخصوص در اوایل انقلاب که هنوز در ایران شرایط انقلابی حاکم بود وجود داشت که هنوز نهادهای قانونی شکل نگرفته بود.
2- جنگ تحمیلی: این عامل را میتوان هم به عنوان عامل خارجی مورد بررسی قرار داد، هم به عنوان عاملی داخلی بررسی کرد.
البته در حال حاضر مهمترین مانع داخلی صدور انقلاب، اختلافات داخلی است که به راحتی می تواند خوراک رسانه های غربی را برای زیر سؤال بردن جمهوری اسلامی فراهم سازد.به عنوان مثال، در فتنه ای که همزمان با انتخابات اخیر ریاست جمهوری به وقوع پیوست اگر کیاست و درایت مقام معظم رهبری آتش این فتنه را خاموش نمی ساخت، دشمن با تبلیغات گسترده می توانست اذهان بسیاری از افراد ساده لوح و سر سپرده را به سوی خود متمایل سازد، و از این عامل به عنوان امتیازی برای نمایش چهره ای ضعیف از انقلاب اسلامی استفاده نماید.
ب. موانع خارجی صدور انقلاب:
1-تبلیغاتوهابیت
مهمترین ایدوئولوژی رقیب جمهوری اسلامی وانقلاب اسلامی وهابیت، بوده است که مهمترین مبلغ و مرکز اصلی آن عربستان می باشد. رقابت عربستان همچنین با توجه به تعصبات عربی نیز تقویت و تشدید هم میشود . عربستان با توجه به داشتن منابع غنی نفتی و درآمد های سرشاری که از طریق حرمین شریفین بدست می آورد دست به تبلیغات وسیعی علیه شیعه زده است و با ایجاد مدارس، حمایت از مطبوعات، ایجاد و حمایت از احزاب، ایجاد مراکز فرهنگی و توزیع کمک های مالی در مناطق محروم وتلاش در جذب آنها به فرقه وهابیت و همجنین ایجاد تصویر منفی از شیعیان بخصوص ایرانیان نموده است.واز این طریق مانع بسیاری از فرصت های ایران برای صدور انقلاب شده است .
2-حاکمیت دولت های ملی
بعد از انقلاب فرانسه که مفهوم ناسیونالیسم شکل گرفت، چهارچوب جدیدی را برای تفکر ایجاد کرد و این موضوع برای کشورهای عربی نیز صادق بود، که این چهارچوب همان چهارچوب دولتهای ملی بود و مفاهیمی مثل امت اسلامی مصالح مسلمانان و مصالح اسلامی تقریبا منسوخ شد و هر کشور و ملتی اول چیزی که برایش اهمیت داشت منافع ملی اش است و این تفکر با ایدئولوژی اسلامی و شیعی که توجه به مصالح مسلمین است در تضاد می باشد و همین یکی از موانع عمده صدور انقلاب می باشد 3-دولت های سرکوبگر
بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب موج انقلاب به دیگرکشورهای اسلامی مخصوصاکشورهای هم جوار نیز سرایت کرد و باعث ایجاد یا تقویت جنبش های اسلامی که خواستار ایجاد حکومت اسلامیبودند،شد. اما تمام این جنبش ها توسط حکام کشور های اسلامی به شدت سرکوب شد و رهبران و اعضای جنبشها یا کشته یا زندانی و یا تبعید شدند و یا فعالیت های آنه بسیار محدود شد. جنبش مردم عراق وبحرین و شیعیان عربستان و کویت از این دست است .
4-واکنش ابرقدرتها
انقلاب ایران و اصول و ارزشهای حاکم بر آن یک رقیب جدی برای هر دو ابرقدرت یعنی امریکا و شوروی بود که میتوانست منافع آنها را تهدید کند و نظم موجود را بر هم بزند پس به همین دلیل بود که در صدد خاموش کردن شعله های آن یا محدود کردن آن برآمدند، دراین راستا آمریکا دست به انعقاد پیمانهای امنیتی با همسایگان ایران و ایجاد پایگاهای نظامی و اتحادهای امنیتی زد. حمایت از عراق و تحریک آن به آغاز جنگ، ترویج و حمایت از مدل های جایگزین انقلاب اسلامی ایران، تحریم اقتصادی شدیـد ایران، تحریم های تکنولوژیک ایران تا مانع از دستیابی ایران به فناوری های پیشرفته شود ، تحریم و تنبیه شرکتهایی که با ایران قرار دادهای همکاری امضا کنند ، حمایت از گروه هایی معارض جمهوری اسلامی برخی از فعالیتهای آمریکا برای برای حذف انقلاب ایران بود.
البته این ها برخی ازکارشکنی های امریکا و غرب در جهت جلوگیری از پیشرفت و صدور انقلاب ایران از طریق تحت فشار قرار دادن دولت ایران بوده است اما تلاش آنها در جهت متمایل ساختن جوانان ایرانی به سوی فرهنگ منحط خود بسیار بی سابقه بوده است امری که رهبرمعظم انقلاب بارها و بارها آن را در سخنان خود تحت عنوان تهاجم فرهنگی خاطر نشان نموده است.و ملت و دولت را به هوشیاری نسبت به این خطر بزرگ توصیه نموده است. امروز شاهد آن هستیم که دشمن تمام تلاش خود را صرف به انحراف کشاندن نسل سوم انقلاب، که کمتر در جریان مبارزات انقلابی و دوران پر افتخار دفاع مقدس بوده است می کند از این رو در پی آن است که دلبستگی به نظام اسلامی را در جوانان کم رنگ سازد تا نسل سومی ها نه تنها این انقلاب را برای خود افتخار ندانند، بلکه آن را حرکتی واپس گرایانه در مسیر تاریخ ایران قدرتمند تصور کنند. بنابراین در چنین شرایطی حفظ روحیه انقلابی، ذکر رشادت های شهیدان انقلاب ، توجه به خواستها و نیازهای جوانان و توانمندسازی آنان در برابر هجمه ی فرهنگی غرب و به طور کلی اثبات توانمندی های نظام اسلامی ایران می تواند خط بطلانی بر نقشه های شوم دشمنان بکشد.
با وجود موانع داخلی و خارجی فراوان که به برخی از آنها اشاره شد باز هم جمهوری اسلامی تلاش کرده است با استفاده از ابزارهای مختلف سیاست صدور انقلاب را بیش از پیش دنبال کند تا از این طریق بتواند به آرمان اصلی خود که اعتلای اسلام و گسترش آن در سراسر جهان است دست یابد.
ابزارهای صدور انقلاب
جبهه های صدور انقلاب را می توان در پنج دسته کلی قرارداد که عبارتند از:
1- جبهه و ابزار فرهنگی
از آنجا که مهمترین بُعد تأثیرگذاری نظام اسلامی در دنیا، همان بُعد فکر و فرهنگ و اندیشه است و این انقلاب یک انقلاب فرهنگی بود و به تعبیر شهید مظلوم دکتر بهشتی «انقلاب ارزشها» محسوب میشود لذا متولیان امور فرهنگی از قبیل رسانه ملی و شورای عالی انقلاب فرهنگی، سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان حج و زیارت می توانند نقش بسزایی در انتقال مفاهیم و ارزشهای انقلاب به اقصی نقاط دنیا داشته باشند. به فرمودهی رهبر فرزانهی انقلاب: «اگر ما بتوانیم در صحنهی فکر و فرهنگ کار شایستهای انجام دهیم، همهی تهدیدهای مادی دنیا خنثی خواهد شد.»به عبارت دقیق تر، صدور انقلاب در منظر و اندیشهی امام راحل(ره) و مقام معظم رهبری، صدور پیام و رسالت انقلاب اسلامی و انتقال ارزشهای معنوی و الهی به گوش جهانیان است ، که این امر در سایهی زور و لشکرکشی انجام نمیشود بلکه جهت نیل به این هدف باید کلیهی امکانات و ابزارهای پیام رسانی، محتوای پیام، موقعیت زمان و مکان، نیازهای مخاطبان در مناطق مختلف دنیا مورد توجه و دقت قرار گیرد.
2-جبهه و ابزارعلمی
مهمترین مراکز علمی صدور انقلاب شامل، مرکز تحقیقات حکومت اسلامی، دانشگاه ها،فرهنگستان های علوم،والمپیادهای علمی می باشد. که از این میان تربیت طلاب علاقمند به فراگیری علوم دینی از ملیت های مختلف جهان، در رشته های مختلف از قبیل کلام، تفسیر، فقه، ادیان، مذاهب و بسیاری از رشته های دیگر گام مؤثری در جهت صدور اسلام و ارزشهای والای آن به سایر نقاط جهان می باشد.
3- جبهه و ابزار اقتصادی
جبهه ی اقتصادی با فعالیت نهادهایی چون ؛ وزارت خانه های اقتصاد و دارایی، بازرگانی، جهاد کشاورزی، صنایع و معادن، کمیته امداد امام خمینی توانسته است دو هدف اساسی خود کفایی و خود اتکایی و کمک به ملت های محروم و مستضعف را به خوبی بر آورده است.
4- جبههو ابزار نظامی
رهبران انقلاب اسلامی در کنار جبهه های فرهنگی، سیاسی، علمی و اقتصادی هیچ گاه از نیاز به تشکیل جبهه ی نظامی غفلت نکردند. و امام خمینی در بیانات خود همواره جبهه ی نظامی را برای نیل به دو هدف لازم می دانستند؛ یکی برای دفاع از آزادی، استقلال و تأمین امنیت کشور ، ودیگری برای کمک به مسلمانان و محرومان دیگر ملل جهاندر این راستا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با کمک های مؤثر خود به جنبش های آزادی بخش لبنان و دیگر کشور ها توانسته است نقش خود را در این زمینه به خوبی ایفا نماید .
5-جبهه و ابزار سیاسی
جمهوری اسلامی ایران در راستای راهبرد صدور انقلاب در جبهه ی سیاسی نیز کارنامه ی موفقی به نمایش گذاشته است و نهایت تلاش خود را برای بر قراری رابطه با سایرکشورها انجام داده است.
وزارت امور خارجه و تشکیلات آن مهمترین نهاد فعال در عرصه ی سیاسی است که با توجه به قانون اساسی مجری و عهده دار امور زیردر جهت پیش برد سیاست صدور انقلاب است:
1-بررسی، برقراری، تنظیم، حفظ و توسعهی روابط سیاسی جمهوری اسلامی با سایر دولت ها
2-ایجاد نمایندگی های سیاسی و کنسولی در کشور های خارجی و مجامع بین المللی
3-ملزم به همکاری با سایر نهاد های عهده دار راهبرد صدور انقلاب از قبیل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دفتر حرکت های اسلامی و مردمی می باشد.
البته توجه به این نکته مهم است که قبل از هر ابزار و عاملی، بعد اسلامی و معنوی انقلاب و شخصیت منحصر به فرد امام توانست به سرعت در افکار و قلوب انسانها نفوذ کند و راه را برای اثر گذاری ابزارهای دیگر باز نماید.
بسترهای تأثیر پذیری جنبش های اسلامی معاصر از انقلاب اسلامی
درپاسخ به چرايي تاثيرگذاري انقلاب اسلامي بر فرايند تکاملي بيداري اسلامي، بايد به اشتراکات فراوان سياسي و فرهنگي ميان ايران به عنوان عامل و جنبش‌هاي سياسي به عنوان محرک‌هاي متأثر توجه داشت،
الف- عقیده مشترک: انقلاب اسلامی همانند سایر مسلمین جهان به وحدانیت (الله) و نبوت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) ، حقانیت قرآن کریم و عظمت کعبه که قبله واحد مسلمین است معتقد است .
ب- دشمن مشترک : که همان استکبارجهانی به سرکردگی امریکا (شیطان بزرگ) و اسراییل (غده سرطانی)است.
ج- هدف مشترک : انقلاب اسلامی و جنبش های اسلامی معاصر ، خواهان استقرار حکومت اسلامی و به اهتزاز در آوردن پرچم توحید در سراسر جهان است
د- وحدت گرایی : انقلاب اسلامی به تأسی از اسلام ناب محمدی (صلی الله علیه و اله) هیچ تفاوتی میان مسلمانان سیاه و سفید ،اروپایی و غیر اروپایی قایل نیست ، و تلاش کرده از طریق ایجاد دارالتقریب فرق اسلامی ، برپایی روز قدس ، برگزاری هفته وحدت و... باعث اتَحاد هر چه بیشتر مسلمانان گردد.
ه- مردم مداری : مردم گرایی انقلاب اسلامی، عامل دیگری در گسترش انقلاب و پذیرش آن از سوی ملت های مسلمان بوده است .
بازتاب انقلاب اسلامی بر جهان اسلام
به طور کلی بازتاب انقلاب اسلامی برجهان اسلام را میتوان در دو شاخه کلی بررسی کرد :
الف .دولتها
در مورد دولتهای اسلامی می توان گفت بازتاب انقلاب اسلامی براین دولت ها که عموما پایگاه مردمی نداشته و وابستگی جدی به جهان غرب به ویژه آمریکا داشتند، به طور کلی اثر منفی گذاشت. به عبارتی هر دولتی که در اثر این تحول برای آینده خود احساس خطر بیشتری میکرده است، عکس العمل های فوری و شدیدتری در قبال ایران اتخاذ می کرد. به طور کلی با توجه به حاکمیت دولتهای گوناگون بر کشورها میتوان این طور نتیجه گرفت که هر چه قدر دولت ها سیاست مستقل تری از غرب داشتند و به عبارت دیگر نوعی روش انقلابی در پیش گرفته بودند مانند دولت های لیبی ،الجزایر و یمن؛ در اوان پیروزی انقلاب اسلامی سیاستی دوستانه تر با ایران انقلابی اتخاذ کردند. در عین حال این اتخاذ مواضع به معنای استقبال از انقلاب نباید تلقی گردد. حتی این دولت ها نیز با رشد اسلام گرایی در میان جوامع خود نه تنها رابطه خود را با ایران محدود کردند، بلکه بعضا به خصومت و دشمنی هم گرایش پیدا کردند.
ب.ملت ها:
از آنجا که انقلاب اسلامی، انقلابی مردمی بوده است طبیعتا توجه ملت ها را بیشتر به خود جلب نموده و آنها را تحت تأثیر قرار داده است.زیرا اغلب دولت های حاکمه شباهت زیادی به رژیم شاهنشاهی داشتند بر این اساس تأثیر پذیری ملت ها به مراتب از دولت ها ی حاکمه بیشتر بوده است، زیرا این ملت ها به روشنی دریافته بودند که یگانه راه آزادی از یوغ استعمار و استبداد ،قیام و انقلاب است.
با تأمل در جنبش های اسلامی معاصرمی توان به وضوح نقش تأثیر گذار انقلاب اسلامی را ازآغاز شکل گیری تا به سرانجام رسیدن آنها مشاهده کرد. جمهوری اسلامی، با در دستور کار قراردادن اصل صدور انقلاب، تلاش نمود با برقراری ارتباط و حمایت از این جنبش ها، تجربیات خود را به این جنبش ها منتقل نماید و توانست تأثیر بسیار شگرفی در ابعاد فکری ،فرهنگی ،اجتماعی و سیاسی آنان داشته و توانسته است با ارتقای خود آگاهی مستضعفان و محرومان و احیای خود باوری ، اعتماد به نفس و بیداری اسلامی در میان ملتهای مسلمان ، بر اهمیت جنبشهای آزادی بخش اعم از اسلام گرا و استعمار ستیز به عنوان بازیگران نوین در نظام بین الملل تأکید ورزد و بدین ترتیب موازنه قدرت را به نفع جبهه ای ثالث در نظام بین المللرقم زند این مهم به ویژه در جنبشهای آزادی بخش اسلامی اهمیت بیشتری یافت، زیرا آنان بـا سامان دادن نهضتهای بیداری اسلامی از پایین، و با تأکید بر نقش ملت ها و قبول مسئولیت پذیری بر اساس مردم محـوری ، مرزهای صوری و ظاهری را درهم شکستند. و با ابراز سازش ناپذیری ملت های خود با غرب در صدد وارد کردن اسلام به صحنه مبارزاتی برآمدند و با استقرار حرکت های آزادی خواهانه که برآمده از آرمانهای اسلامی و انسانیشان بود توانستند تحول خواهی و استکبار ستیز یشگرف در فرهنگ سیاسی ملت های خود ایجاد کنند .
ازجمله مهمترین دستاوردهای صدور انقلاب می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1-بیداری و احیای اسلام و اسلام خواهی
2-ایجاد آگاهی سیاسی
3-بازگشت شکوه و عظمت تمدن اسلامی
4-گسترش نهضت های آزادی بخش
5-ترویج فرهنگ استقلال خواهی
6-معرفی چهره اصیل تشیع واحیای فرهنگ اهل بیت(علیه السلام)
7-به چالش کشاندن نظام های مستبد و استعماری
همانطور که بیان شد یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی موج بیداری اسلامی است که هم اکنون در کشورهای عربی در جریان است . برای آشنایی بیشتر با این مقوله در این بخش نگاهی اجمالی به بیداری اسلامی خواهیم داشت ، تا از این رهگذر بیشتر به اهمیت جایگاه ایران در این تحول مهم پی ببریم .
سخن از بیداری اسلامی، به تعبیر رهبر معظم انقلاب سخن از يك مفهوم نامشخص و مبهم و قابل تأويل و تفسير نيست؛ سخن از يك واقعيت خارجي مشهود و محسوس است كه فضا را انباشته و قيامهـا و انقلابهاي بزرگي را پديد آورده و مهره‌هاي خطرناكي از جبهه‌ي دشمن را ساقط كرده و از صحنه بيرون رانده است. با اين حال، صحنه همچنان نيازمند شكل دادن و به سرانجام رساندن است.
بيداري اسلامی : يعني حالت برانگيختگي و آگاهي در امّت اسلامي كه اكنون به تحولي بزرگ در ميان ملتهای اين منطقه انجاميده و قيامها و انقلاب هائي را پديد آورده كه هرگز در محاسبه‌ي شياطين مسلّط منطقه ای و بين‌المللي نمي‌گنجيد؛ خيزش هاي عظيمي كه حصارهاي استبداد و استكبار را ويران و قواي نگهبان آنها را مغلوب و مقهور ساخته است.
به عبارت دیگر ؛ بیداری اسلامی را میتوان،از یک سو بیداری عقل،خرد، احساسات، عواطف و قلوب ملتهای مسلمان واز سوی دیگر بیداری عمل ،رفتار و التزام عملی به اسلام نامید .
« معنای بیداری اسلامی بازگشت به ارزشهای اسلامی است و در جهان اسلام به طور عام و در جهان عرب به طور خاص، خواسته اصلی مردم پس از سرخوردگی از نحله‌های مختلف این است که به ارزشهای اسلامی و خویشتن اسلامی خود باز گردن».
ریشه‌ها و عوامل بيداري اسلامي
در ظهور، قوام و توسعه پديده بيداري اسلامي زمينه‌ها و عواملي چند دخيل بوده است که اهم آنها به اختصار مورد اشاره قرار مي‌گيرد.
1-ورود نسل جديد با ويژگي‌هاي انقلابي به عرصه منازعات که فهم ريشه‌اي و واقعي‌تري از علل عقب افتادگي‌هاي علمي، اقتصادي و اجتماعي جوامع خود به ويژه در حوزه فکر و فرهنگي دارند.
2-توجه به وحدت ديني و بن مايه‌هاي انسجام ايدئولوژيک و درک درست از راهبردهايقدرت‌هاي خصم و استکبار براي ايجاد گسست در جهان اسلام.
3-حوادث بيدار کننده منطقه‌اي و جهاني از جمله بحران فلسطين، ۱۱ سپتامبر، اشغال عراق و افغانستان و راهبرد نبرد ايدئولوژيک غرب به محوريت آمريکا که با هدف تسلط بر جهان اسلام انجام مي‌شود، آثار چشم‌گيري بر بيداري اسلامي دارد.
4-رشد و توسعه وسايل ارتباط جمعي و تکامل شيوه‌هاي تبليغ اسلام.
5-انقلاب اسلامي عامل عمده بيداري اسلامي است و نقش ويژه‌اي در حرکت بيداري ملل مسلمان ايفا کرده است.
تاثیرات انقلاب اسلامی در بیداری کشورهای مسلمان
بررسی و تجزیه و تحلیل بازتاب انقلاب اسلامی ایران بر هر سطحی از سطوح از جامعه ملل قبل از هر چیز مستلزم یک بازنگری به آرمانهای انقلابی به عنوان عناصر بازتاب می باشد، این عناصر در واقع محکها و مظنّه هایی هستند که برای تشخیص میزان صدور و انتقال مفاهیم و ارزشهای انقلاب اسلامی به فراسوی خاستگاه انقلاب به کار می روند. آرمانهای انقلاب اسلامی که ملهم از فرهگ و مکتب متعالی اسلام و قرآن است در آیینه کلام و راه امام خمینی (ره) متبلور و متجسم است. این آرمانها که سرفصلهای برنامة عملی و استراتژی انقلاب جهانی اسلام محسوب می شوند فهرست وار به قرار ذیل می باشند:
1-معرفت به حق تعالی و پایداری در راه حق مبحث شناخت
2-استمرار مبارزه با طاغوتها و شیاطین تا نجات ملل محروم و تحت ستم در تمامی جهان.
3-گسستن نظامهای استبدادی و سپردن سرنوشت مردم به دست خودشان.
4-مشارکت فعال و گسترده تمامی عناصر اجتماعی در روند تحول جامعه.
5-پرورش انسان براساس ارزشهای والا و جهان شمول اسلام.
6-اصلاح فرهنگ
7-نفی انحصار اقتصادی
8-نابودی مکاتب باطل
9-تشکیل امت واحد جهانی.
10-برقراری صلح و آرامش میان کشورها
11-صدور انقلاب اسلامی
اکنون به ذکر برگزیده ای از کلام امام خمینی (ره) پیرامون انقلاب اسلامی می پردازیم: "ما می خواهیم که همه ممالک اسلامی این ویژگی های [انقلاب اسلامی] را داشته باشند و این فضایی که در ایران تحقق پیدا کرده است، در همه ممالک اسلامی باشد و این انقلاب صادر بشود به همه ممالک اسلامی و همه مستضعفان جهان در مقابل ستمگران بایستند و مسایل خودشان را اخذ کنند و حق خودشان را بگیرند و باید بدانند که حق گرفتنی است والّا نخواهند اعطا کرد"
بی شک انقلاب اسلامی ایران، پیمان نسیم دل انگیز و روح افزای الطاف کریمانه الهی بود که بر ملت ستمدیده ایران وزید اگر تأملی عمیق بر انقلاب و پیامهای آن بکنیم پی می بریم که بزرگترین و سبزترین پیام انقلاب این است که برای از بین نرفتن و نابود نشدن، قطعاً باید جریان پیدا کرد و نباید ساکت ایستاد و دست روی دست گذاشت و پیروزی سپاه خصم را تماشا کرد. گذار از واقعیت انقلاب، برای رسیدن به حقیقت انقلاب است و هدف معمار بزرگ انقلاب نیز این بود که انسان را با عبور از واقعیت انقلاب به حقیقت انقلاب برساند. آری انقلاب لفظ نیست، معناست! حقیقت انقلاب، معنا و معنویت انقلاب است و به همین دلیل است که حقیقت را باید زیست اما واقعیت را تنها باید دانست.
شخصیت حضرت امام خمینی (ره) در بیداری کشورهای مسلمان: شخصیت حضرت امام (ره) به عنوان معمار پیر انقلاب و احیاگر اسلام ناب محمدی (ص)، در بیداری مردم ایران و مسلمانان جهان بسیار مؤثر بوده چرا که طبق فرمایش مقام معظم رهبری "انقلاب اسلامی، بی نام خمینی (ره)، درهیچ جای جهان شناخته شده نیست، چرا که آغازگر زمزمه انقلاب اوست و هم اوست که در آن لحظات سخت و دشوار رهبری کرده و از تنگناها گذرانیده و از انقلاب اسلامی مردم ایران، پدیده ای عظیم و اسوه ای جهانی پدید آورده است."یعنی مسأله صدور انقلاب و ویژگیها و خصایص فردی، اجتماعی حضرت امام به موازات هم باعث بیداری مردم مسلمان جهان گردیده و این دو با هم عجین شده اند و هر جا صحبت از انقلاب اسلامی ایران است صحبت از انفاس قدسیه و زکیه حضرت امام (ره) نیز به میان می آید و برعکس. در زیر مطالبی از شخصیتهای داخلی و خارجی که در برخورد با حضرت امام (ره) داشته اند و تأثیراتی که برروی این افراد گذاشته را برای نمونه و مشتی از خروار متذکر می گردیم.
• "مایک دالاس" گزارشگر تلویزیونی آمریکا که از روزنامه نویسان بنام و بسیار مشهور آمریکایی است و گویا اولین مصاحبه گر آمریکایی است در سخنان خود به این نکته اشاره کرده که تقریباً تمام سران کشورهای جهان و همة سیاستمداران بزرگ را دیده و با آنها سخن گفته است. نوبت که به حضرت آیت الله خمینی رهبر انقلاب اسلامی رسید مایک دالاس با لحنی که احترام و اعتقاد و در عین حال صراحت مخصوصی داشت، گفت: باید اذعان کنم، باهوش و زیرک ترین سیاستمداری است که من دیده ام نفوذ خاصی در مصاحبه کنندگان داشت و بجای این که من از ایشان سؤال کنم، ایشان سؤال می کرد. من غیر از مطالبی که آیت الله خودشان می خواستند بگویند هیچ مطلب تازه ای نتوانستم از این سیاستمدار دنیا دیده بیرون کشم و برای من عجیب بود که یک مرد روحانی این چنین بر کسی که در کار خود تخصص کافی دارد مسلط باشد. باید بگویم زندگی بسیار ساده که رهبر انقلاب اسلامی برای خود فراهم کرده بود او را از دیگر رهبران دنیا متمایز کرد و ما می دیدیم که براستی مرد عقیدتی است و دنیا و لذتهای دنیوی برایش ارزش ندارد. او مرا و همه رجال دیگر دنیا را که می پذیرفت به خدمت، روی فرش ساده می نشانید و ما مجبور بودیم که کفشهای خود را دم در از پا درآوریم و از همان اول کار بفهمیم که با مردی متفاوت از رجال دیگر سروکار داریم.
• رابین وودز نویسندة مسیحی گوید: "امام خمینی (ره) با یک جریان عاطفی و شکستن همة موانع وارد قلب و مغز من شد. من آن جریان را بی نهایت مثبت توصیف می کنم و ترجیح می دهم که نام آن را عشق بگذارم. من عاشق خمینی شدم".
• یک خانم ایتالیایی نامه ای به امام نوشته بود که همراه آن گردنبندی طلا ارسال کرده بود و او در نامه اش به امام عرض کرده بود: "من عیسی مسیح (ع) را در وجود شما متجلی دیدم و شما را واقعاً روح خدا یافتم. و اگرچه شما را ندیده ام ولی احساس می کنم که در زمان حضرت مسیح زندگی می کنم و حیات مسیحی از طریق شما در وجود من دمیده شده است." و در ادامه می گوید: "که من بدلیل علاقه ای که به حضرت مسیح (ع) و به شما به عنوان تجسم حضرت مسیح (ع) در این عصر دارم، گرانبهاترین و نفیس ترین یادگار ازدواجم را به شما هدیه می کنم تا در هر راهی که صلاح می دانید مصرف کنید." امام روز بعد این گردن بند را به گردن یک دختربچة مفقود الاثر در جنگ کرد.
امام خمینی (ره) آزده ترین مرد جهان بود که از تعلقات رهید، بود و این را از مولایش حسین بن علی (ع) به ارث برده بود. استقلال کامل بر وجود امام حاکم بود و هیچ قیدی او را از راه حق باز نمی داشت حتی مردم هم برای او قیدی نبودند اگر به بی راهه می رفتند بدون هیچ تأملی آنها را ارشاد می کرد. آیت الله سعیدی می گوید: به امام عرض کردم شما را تنها می گذارند. فرمود: "اگر جن و انس یک طرف باشند و من یک طرف، حرف همین است که می گویم".
مجلة اشیگل آلمان می نویسد: «فقط امام خمینی بوده است که به اعتراف حتی دشمنانش در تمام عمرش یک زندگی همراه با تواضع و محقر و دور از هر گونه تمایلات و تجملات دنیوی داشته است و کوچکترین لکة سیاهی در شرح حال زندگیش دیده نمی شود.»
از ویژگیهای مهم و شرایط رهبری، قاطعیت و صراحت لهجه است که حضرت امام هر دوی آن را در اوج خود داشت به طوری که خطاب به رییس جمهور آمریکا فرمود: «رییس جمهور آمریکا بداند، این معنا را که منفورترین افراد دنیاست پیش ملت ما».
درخصوص عبادت حضرت امام (ره) شهید عالیقدر آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی (ره) گوید: «یک روز دیدم آقا (امام) در اتاق خود هستند و صدای گریة ایشان بلند است. از مادرم پرسیدم چه شده است که آقا گریه می کنند؟ مادرم فرمودند: ایشان در شبی که موفق به نماز شب و راز و نیاز با خدا نشوند روز آن چنین حالی دارد.»
حضرت امام درخصوص احساس تکلیف و وظیفه می فرمودند: «خدا نکند که روزی پیش بیاید که من احساس وظیفه بکنم …نگذاریدکهاحساسوظیفهبشود. اگراحساسوظیفهبشودمنبههرکسهرچهدادمپسمیگیرم».
حضرت امام (ره) درخصوص صراحت لهجه در ارتباط با آمریکا می فرمایند: «از هیاهو و عربدة آمریکا و سایر زورمندان نهراسید و جهان را بر آنها تنگ کنید». «ما آمریکا را زیرپا می گذاریم».
درخصوص شهادت طلبی حضرت امام (ره) مطلبی آمده است که می خوانیم: «اگر ما با دست جنایتکار آمریکا و شوروی از صفحه روزگار محو شویم و با خون سرخ شرافتمندانه با خدای خویش ملاقات کنیم بهتر از آن است که در زیر پرچم ارتش سرخ شرق و غرب زندگی اشرافی داشته باشیم.»
درخصوص اسلام خواهی حضرت امام که تمام مقصد و مقصود ایشان بود، آمده است: «من به تمام دنیا با قاطعیت اعلام می کنم که اگر جهانخواران بخواهند در مقابل دین ما بایستند، ما در مقابل همة دنیای آنان خواهیم ایستاد و تا نابودی آنان از پا نخواهیم نشست.»
قدرتها و ابرقدرتها و نوکران آنان مطمئن باشند که اگر خمینی یکه و تنها هم بماند، به راه خود که راه مبارزه با کفر و ظلم و شرک و بت پرستی، ادامه می دهد، و به یاری خدا در کنار بسیجیان جهان اسلام، این پابرهنگان مغضوب دیکتاتورها، خواب راحت را از دیدگان جهانخواران و سرسپردگانی که بر ستم و ظلم خویش اصرار می نمایند، سلب خواهد کرد»
یکی از ویژگیهای رهبری این قائد عظیم الشأن پیامهای گوناگونی است که به مناسبتهای مختلف برای مسلمانان جهان صادر فرمودند و همه مسلمانان جهان را مخاطب خود قرار می دادند. از جلمه: بشنوید پیام حضرت امام (ره) را درخصوص استکبار جهانی: دوستان عزیزم! بدانید که خطر قدرت های کمونیستی از آمریکا کمتر نیست و خطر آمریکا به حدی است که اگر کوچکترین غفلتی کنید، نابود می شوید. هر دو ابرقدرت کمر به نابودی ملل مستضعف بسته اند و ما باید از مستضعفین جهان پشتیبانی کنیم. ما باید در صدور انقلابمان به جهان کوشش کنیم و تفکر این که ما انقلابمان را صادر نمی کنیم کنار بگذارید، زیرا اسلام بین کشورهای مسلمان فرقی قائل نمی باشد و پشتیبان تمام مستضعفین جهان است. از طرفی دیگر تمام قدرت ها و ابرقدرت ها کمر به نابودی مان بسته اند و اگر ما در محیطی دربسته بمانیم قطعاً با شکست مواجه خواهیم شد. ما باید حسابمان را صریحاً با قدرت ها و ابرقدرت ها یکسره کنیم و به آنها نشان دهیم که با تمام گرفتاریهای مشقت باری که داریم، با جهان برخوردی مکتبی می نماییم».
درمورد حکم اعدام سلمان رشدی مرتد حضرت امام پیامی به سراسر مسلمانان جهان صادر فرمودند که: «انالِله واناالیه راجعون، به اطلاع مسلمانان غیور در سراسر جهان می رسانم مؤلف کتاب آیات شیطانی که علیه اسلام و پیامبر و قرآن تنظیم و چاپ و منتشر شده است، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن محکوم به اعدام می باشند، از مسلمانان غیور می خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هرکس در این راه کشته شود شهید شده است انشاءالله. ضمناً اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد.»
درخصوص حفظ و نگهداری از انقلاب اسلامی ایران، حضرت امام (ره) می فرمایند: «امروز بر ملت ایران خصوصاً و بر جمیع مسلمانان عموماً واجب است این امانت الهی را که در ایران بطور رسمی اعلام شده و در مدتی کوتاه نتایجی عظیم به بار آورده، با تمام توان حفظ نموده و در راه ایجاد مقتضیات بقاء آن و رفع موانع و مشکلات آن کوشش نمایند.»18 همانطور که ملاحظه فرمودید حضرت امام خمینی (ره) توانستند با آن وجهه معنوی و سیاسی متین برگرفته از اسلام، در دلهای دوستان و دشمنان خود نفوذ کنند و باعث بیداری و هوشیاری مردم مسلمان و غیرمسلمان گردند. حضرت امام (ره) با استفاده بجا و بهینه از این نفوذ در قلوب، پیامها و مطالب اسلامی و الهی خود را برای مردم آزاده جهان می فرستادند که در مبحث آتی نمونه ای از سخنان معظم له را درخصوص راههای بیداری اسلامی در جهان را ملاحظه خواهید نمود.
راههای بیداری اسلامی در جهان به روایت حضرت امام خمینی (ره):
آثار و نتایج جنگ: البته اگر همه علل و اسباب را در اختیار داشتیم در جنگ به اهداف بلندتر و بالاتری می نگریستیم و می رسیدیم ولی این بدان معنا نیست که در هدف اصلی خود که همان دفع تجاوز و اثبات صلابت اسلام بود مغلوب خصم شده ایم. هر روز ما در جنگ برکتی داشته ایم که در همه صحنه ها، از آن بهره جسته ایم، ما انقلابمان را در جنگ به جهان صادر نموده ایم. ما مظلومیت خویش و ستم متجاوزان را در جنگ ثابت نموده ایم. ما در جنگ پرده از چهره تزویر جهانخواران کنار زده ایم. ما در جنگ دوستان و دشمنانمان را شناخته ایم. ما در جنگ به این نتیجه رسیده ایم که باید روی پای خودمان بایستیم. ما در جنگ ابهت دو ابرقدرت شرق و غرب را شکستیم. ما در جنگ ریشه های انقلاب پربار اسلامیان را محکم کرده ایم. ما در جنگ حسن برادری و وطن دوستی را در نهاد یک یک مردمان بارور کردیم. ما در جنگ به مردم جهان و خصوصاً مردم منطقه نشان دادیم که علیه تمامی قدرتها و ابرقدرتها سالیان سال می توان مبارزه کرد. جنگ ما کمک به افغانستان را به دنبال داشت. جنگ ما فتح فلسطین را به دنبال خواهد داشت. جنگ ما موجب شد که تمامی سردمداران نظامهای فاسد در مقابل اسلام احساس ذلت کنند. جنگ ما بیداری پاکستان و هندوستان را به دنبال داشت. تنها در جنگ بود که صنایع نظامی ما از رشد آنچنانی برخوردار شد واز همة اینها مهمتر، استمرار روح اسلام انقلابی در پرتو جنگ تحقق یافت.
اعزام مبلغان غیررسمی: باید علاوه بر سفرهای رسمی، سفرهای غیررسمی هم بنمائیم تا دنیا را بیدار کنیم. اگر بخواهیم انقلاب را صادر کنیم باید کاری کنیم که مردم خودشان حکومت را بدست بگیرند تا مردم به اصطلاح طبقة سه روی کار بیایند. تنها در سفرهای غیررسمی است که درست می توانیم با مردم عادی کوچه و بازار تماس بگیرید و آنها را روشن کنید. بودن شما که یال و کوپال ندارید، در میان مردم هم جالبتر است و هم شما بهتر می توانید تبلیغ کنید. امروز مملکت مال خودتان است و امیداورم با همت یکدیگر محفوظ بماند.
دعوت از متفکران و آزاداندیشان جهان: لازم است از متفکرین بزرگ جهان اسلام دعوتی به عمل آید تا ابعاد مختلف انقلاب کبیر اسلامی ایران تشریح گردد و ضرباتی که این انقلاب بر پیکر جهانخواران بین المللی زده است ارزیابی گردد تا تبلیغات سوء دشمنان اسلامی ما نقش بر آب گردد. از خداوند متعال عظمت اسلام و کشورهای اسلامی را خواستارم.
4- وزارت امورخارجه: شما که در خارج هستید برخورد دارید با سفرای آنجا، با وزرای خارجه آنها، با همه اینها برخورد دارید، اگر بنا باشد که شما وقتی که می خواهید در وزارت خارجه بروید، خودتان را گم کنید، خیال کنید که حالا در یک محضر کذا، وزیر خارجه آمریکا، وزیر شوروی. لکن باید شما توجه داشته باشید که شما سفیر مملکت اسلامی هستید که از همه این قدرت ها، قدرتش بالاتر است و از همه این شریف ها (اگر آنها شرافتی داشته باشند) شرافتش بالاتر است و شما باید حیثیت خودتان را از اول حفظ کنید و از مسائل مهمی که شماها مثل ماها موظف به آن هستید این است که با عمل خودتان در آنجا، با وضعیت سلوکتان با کارمندان با وضعیت اصل سفارتخانه و وضع سفارتخانه طوری باشد و طوری بکنید که با همین عمل به تدریج انقلاب شما صادر بشود به آن کشوری که در آن هستید.
اجتناب از تشریفات در وزارت امور خارجه: شما آقایانی که در سفارتخانه ها هستید موظفید عقلاً و شرعاً به این که ، سفارتخانه هاتان هرچه ساده تر باشد و کیفیت معاشرتتان با آن اشخاصی که کارمند هستند در آنجا و به اصطلاح شما زیردست گفته می شوند، برادرانه باشد و در عین حالی که آنها باید از شما بپذیرند مطلبی که می گوئید، لکن برادرانه باید باشد و همین طور وضع مهمانی هایتان، وضع گذران خودتان، وضع کسانی که در آنجا کار می کنند آنها باید –یکوضع- متحولبشودبه یک وضع اسلامی که هر کس می آید در آنجا اسلام را در آنجا عملاً ببیند. ما هرچه فریاد بزنیم که ما اسلامی هستیم و جمهوری اسلامی هستیم، لکن وقتی ببینند ما را که در عمل غیر او هستیم. از ما دیگر باور نمی کنند وقتی می توانند باور کنند که ما که می گوئیم جمهوری اسلامی هستیم، عملمان هم آن طور باشد، عمل طاغوتی نباشد و قول، قول اسلامی، عمل اسلامی باشد و خود رفتار، اسلامی باشد. گفتار اسلامی باشد تا صادر بشود این جمهوری اسلامی در سایر کشورها. صدور با سرنیزه صدور نیست، صدور با زور صدور نیست، صدور آن وقتی است که اسلام، حقایق اسلام، اخلاق اسلامی، اخلاق انسانی در اینجاها رشد پیدا کند و شما موظف به این معنا هستید و باید این کار را انجام بدهید که هم در عمل و هم در نوشته هائی که در آنجا منتشر می کنید… .
- وظیفه وزارت امورخارجه و غیره درخصوص مسأله صدور انقلاب25: هم جوانان خارجی ما و هم شما سفرا و کارمندانی که در سفارتخانه هستید، همه شما، همه انجمن های اسلامی که در خارج هست و همة افراد –این- مسلم و همین طور ایرانی و غیرایرانی که در خارج هست، این معنا برای آنها بیشتر وظیفه است –بهاینکهرفتارشانیکرفتاریباشدکهباهمینرفتار،اسلام را نمایش بدهند به خارج- از ما که در داخل هستیم، همه وظیفه داریم و لکن وظیفه شما سنگین تر است. بیشتر است و باید با خواست خدا انشاء الله موفق بشوید که اسلام را در همه جا معرفی کنید و پس از معرفی نفوس سالم که اکثر مردم هستند، پذیرش می کنند، پذیرش که کردند کم کم عمل می کنند، کم کم این انقلاب صدور پیدا می کند به خارج.
تشکیل بسیج مستضعفان جهان: باید بسیجیان جهان اسلام در فکر ایجاد حکومت بزرگ اسلامی باشند و این شدنی است، چراکه بسیج تنها منحصر به ایران اسلامی نیست، باید هسته های مقاومت را در تمامی جهان به وجود آورد و در مقابل شرق و غرب ایستاد، شما در جنگ تحمیلی نشان دادید که با مدیریت صحیح و خوب می توان اسلام را فاتح جهان نمود. شما باید بدانید که کارتان به پایان نرسیده است، انقلاب اسلامی در جهان نیازمند فداکاریهای شماست و مسؤولین تنها با پشتوانه شماست که می توانند به تمامی تشنگان حقیقت و صداقت اثبات کنند که بدون آمریکا و شوروی می شود به زندگی مسالمت آمیز توأم با صلح و آزادی رسید حضور شما در صحنه ها موجب می شود که ریشه ضدانقلاب در تمامی ابعاد از بیخ و بن قطع گردد.
6- اعزام ورزشکاران به میادین ورزشی جهان: شما نمونه باشید در کشورهای دیگر که شماها از جمهوری اسلامی هستید. ما امروز احتیاج به این داریم که اسلام را در هر جا تقویت کنیم و در هرجا پیاده کنیم و از مملکت خودمان اسلام را به جاهای دیگر به آن معنایی که در مملکت الآن حاصل شده است صادر کنیم و یکی از وجه صدورش همین شما جوانها هستید که در سایر کشورهای [دیگر] می روید و جمعیت های زیادی به تماشای شما می آیند، به تماشای قدرتهای شما می آیند باید طوری بکنید که این جمعیت های زیاد را دعوت کنید عملاً به اسلام. در اعمالتان، در رفتارتان، در کردارتان طوری باشید که نمونه باشد برای جمهوری اسلامی و جمهوری اسلامی با شما به جاهای دیگر هم انشاءالله برود.
ره آوردهای انقلاب اسلامی در مقیاس جهانی:
طرح مسأله اصولی استکبار ستیزی در سطح بین المللی و بسط و توسعة آن در میان ملل مستضعف جهان.
بیداری ملتهای مسلمان و گسترش مبارزات جمعی آنان در برابر حکام داخلی و استکبار جهانی و همفکری و همدلی جمعی نسبت به مسائل عمومی اسلام و مسلمین جهان.
مطرح شدن اسلام به عنوان یک قدرت در صحنه بین المللی و به وحشت افتادن ابرقدرتها از بهم خوردن توازن قدرت در جهان و هراس از تشکل جهانی ملتهای مسلمانان.
بیداری و همبستگی مستضعفان جهان و باز شدن افقهای روشن و جدید برای سیاهان در آفریقا و آمریکا و به وجود آمدن فشار جدید سیاسی در سطح بین المللی در برابر آپارتاید و حامیان آنان.
شكل گيري هسته هاي مقاومت انقلاب اسلامي در كشورهاي اسلامي.
به وجود آمدن هسته هاي نظامي دفاع و مقاومت در برابر صهيونيسم و استكبار.
اوجگيري انديشة ضدصهيونيستي در جهان و ايجاد فشارهاي سياسي و اقتصادي و نظامي به رژيم صهيونيستي و حاميان آن.
بيداري مسلمانان مقيم اروپا و آمريكا و درخواست جمعي براي احياي حقوق سياسي و اجتماعي مسلمانان بر اساس اعتقادات مذهبي خود كه نمونه آن را در تشكيل پارلمان مسلمانان انگلستان مي توان ديد.
جنبش مسلمانان آفريقا در احياي حقوق سياسي در برابر حكام داخلي و استعمار و ن‍‍ژادپرستي.
تقويت جنبش غيرمتعهدها و مقاومت بيشتر كشورهاي عضو در جهت تحكيم موجوديت و استقلال خود و بيرون آمدن از نفوذ نامرئي استكبار.
روند رو به تزايد انقلاب اسلامي ايران در افغانستان، لبنان، الجزاير و عراق.
وحشت غرب از روند انقلاب اسلامي ايران در جهان.
تحميل بحرانهاي سياسي و مشكلات ناشي از آن به قدرتهاي سلطه جو به ويژه آمريكا در سطح منطقه اي و جهاني.
تحميل بحرانهاي نظامي و مشكلات ناشي از آن به استكبار.
حركت استقلال طلبانة مسلمانان در شوروي سابق و اروپاي شرقي و نقش آفريني در فروپاشي ماركسيسم و اتحاد جماهير شوروي سابق.
جایگاه ایران در بیداری اسلامی
صاحبنظران انقلاب اسلامی مردم ایران را آغازگر حرکت مسلمانان برای احیای عزت اسلامی درکشورهای مسلمان می‌دانند. مقاومت در جنگ هشت ساله با صدام حسین در حالی که غرب و شرق و قدرتهای ارتجاعی منطقه همگی از او حمایت می‌کردند، ایستادگی در برابر فشار گسترده سیاسی، اقتصادی و رسانه‌ای غرب، نقش حزب‌الله به عنوان مولود انقلاب اسلامی و ایران در آزادسازی لبنان از اشغال اسرائیل، حمایت ایران از ملت فلسطین در 32 سال گذشته، به ویژه از انتفاضه و مقاومت مردم غزه، قطع رابطه ایران و آمریکا، به دست آوردن تکنولوژی غنی‌سازی هسته‌ای با وجود مخالفت جدی غرب و ... ایران را نه تنها به عنوان آغازگر انقلاب اسلامی در منطقه، بلکه در جایگاه الهام‌بخشی ملتهای مسلمان قرار داده است؛ بنابراین، بدون تردید چشم ملتهای مسلمان به ایران است.
و می توان گفت: ایران در عصر حاضر نظم نويني را نويد مي‌دهد که بنيادهاي معادلات سياسي و امنيتي موجود را در اشکال نرم و سخت با چالش‌هاي جدي و بي‌سابقه مواجه کرده است. بيداري اسلامي به عنوان يک پديده متاثر از نهضت فکري جمهوري اسلامي در عصر حال در قالب يک جنبش اجتماعي، سازماني و نهادهاي نظامي مدعي رخ نموده است. اين جريان در عرصه منازعات سياسي و امنيتي علاوه بر اينکه موجوديت و نفوذ خود را به اثبات رسانيده است، مي‌رود تا به قدرت بلامنازع نقش آفرين در سطح جهاني تبديل شود.بنابراین می توان ادعا کرد
اولا: نظام آینده ی جهانی نظام تک قطبی و سلطه جویانه ی امریکا نخواهد بود.
ثانیا: قدرت جهان اسلام و تبع آن انقلاب اسلامی در تمام ابعاد گسترش فزاینده ای خواهد داشت که مسلما در هر نوع شکل گیری نظام جهانی آینده به عنوان بازیگر مقتدر نقش کلیدی ایفا خواهد کرد.
می توان انقلاب ایران را تجلی تحقق قدرت نرم، به معنای توانایی نفوذ در رفتار دیگران بدون تهدید و یا پرداخت هزینه محسوس به شمار آورد. انقلاب اسلامی با تبیین اندیشه و آرمان عدالت خواهانه ی خود توانست با روش های غیر مستقیم به نتیجه ی دلخواه و مطلوب، یعنی بیداری اسلامی، دست یابد . ایران درباره ی مسأله صدور انقلاب،که صدور ارزشهای اسلامی و فرهنگی آن است توانست، به مدد بنیان های معنوی و معرفتی خود که ناشی از اسلام ناب محمدی (ص)است شخصیت و هویت از دست رفته ملت های مسلمان را به آنها باز گرداند و آنها را به نیروهایی مخالف استعمار واستبداد و خواهان استقلال بدل نماید. پر واضح است که دستاورد عظیم صدورانقلاب یعنی بیداری اسلامی، بهترین دلیل برمیزان اهمیت این موضوع و پرداختن به آن است که پیگیری و توجه بیشتردست اندر کاران امر را می طلبد ، زیرا عدم برنامه ریزی دقیق در زمینه صدور انقلاب نه تنها باعث تحقق آرمانهای انقلاب نمی شود، بلکه برعکس سبب نمایاندن چهره ای ضعیف از انقلاب می گردد. با این توضیح روشن میگردد که وظیفه جمهوری اسلامی ایران در حفظ و گسترش و جهت دهی به موج بیداری اسلامی که مهمترین دستاورد صدور انقلاب اسلامی است به مراتب جدی تر از قبل است و همانا بهترین راه برای نیل به این اهداف ، تداوم هدفمند صدور انقلاب و بر طرف نمودن موانع و نقاط ضعف آن است.
نظريه هاي مسؤولين خارجي درمورد تأثيرات انقلاب اسلامي در بيداري كشورهاي اسلامي:
الف) الگوي عملي حكومت اسلامي: يكي از دستاوردهاي انقلاب اسلامي، تشكيل حكومت اسلامي با حاكميت قرآن بوده است.
oبينازتوپراك (نويسنده اي از كشور تركيه) معتقد است: انقلاب اسلامي ايران به عنوان يك نمونه در مقابل ديگر كشورهاي مسلمان تحت نوع امپرياليزم به مسلمانان جهان و همچنين به دولتهاي جهان ثابت كرده كه مي شود يك دولت مستقل و آزاد از نفوذ ابرقدرتها و متكي بر منافع خود ساخت. ايران نشان داد كه نه برتري نظامي و نه برتري تكنولوژي قادر به غلبه بر يك ملت متحد حول هدف و عقيدة مشترك نيست. مهمترين دليل مخالفت غرب و شرق با ايران نيز ترس از اين بوده است كه مسلمانان ديگر جهان از نمونه ايران پيروري كنند. انقلاب اسلامي در ايران زماني به پيروزي رسيد كه مسلمانان سراسر جهان اميد خود را به ايجاد يك جامعة واقعي اسلامي و يك دولت اسلامي از دست داده بودند،انقلاب ايران به رفتار ذلت بار جهان اسلام در قبال غرب پايان داد، رفتاري كه براي دو قرن بر اين كشورها مسلط بوده است به اضافه اين نظر را كه مذهب نمي تواند نيروي مهمي در جهان مدرن باشد، منسوخ كرد و ثابت نمود كه اسلام توانايي بالقوه زيادي براي بسيج توده ها دارد.
oعلامه شمس الدين (ریيس مجلس اعلاي شيعيان لبنان): پيروزي انقلاب اسلامي و تشكيل جمهوري اسلامي در ايران به تقويت جايگاه و نقش مسلمانان در جهان منجر شد، انقلاب اسلامي دستاوردي از دستاوردهاي راه شهادت و جانفشاني هاي شهداي آزادي است كه با تقويت جايگاه امت اسلامي، به جامعه بين المللي ثابت كرد كه اسلام قادر است دولتي تأثيرگذار و فعال تشكيل دهد بايد توجه داشت كه انقلاب اسلامي و متعاقب آن تأسيس حكومت اسلامي در ايران، حتي موجب احياء تفكر ديني در سطح برخي حكومتهاي غيرمسلمان نيز شده است.
oدكتر علي اكبر ولايتي (مشاور عالي مقام معظم رهبري در امور بين المللي و وزيرخارجة پيشين مي گويند: من يك موقعي با آقاي يخ والسا (ریيس جمهور پيشين لهستان و رهبر قبلي جنبش همبستگي) ملاقاتي داشتم، ايشان به من گفت: انقلاب شما روي ما هم تأثير گذاشت و ما خوشحاليم از اين كه در كشور شما يك انقلاب براساس دين صورت گرفته است. (توضيح اين كه هركسي كه در اين كشور مي خواهد سمت بالايي بگيرد، بايد حتماً از قبل ميثاق خودش را با وابستگان محكم بكند.) لذا اين بيان آقاي يخ والسا به من كه نتيجه پيروزي انقلاب اسلامي موجب احياء تفكر ديني، حتي در سطح حكومتها شد ولو در كشورهاي مسيحي…
oاحمد وبر (حقوقدان و روزنامه نگار پالمان سوئيس) مي گويد: …بهدنبالانقلاباسلاميايرانوشعاردرمورددفاعازمستضعفين،آمريكايلاتينشاهددهاكشيشبودكهباانتقادازپاپ،خواستارتجديدنظر در آیين كليساي كاتوليك بودند. اوج اين روند در احياي مسيحيت در نيكاراگوا، چند سال پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، صدها كتاب در مورد نقش مذهب در صحنة سياسي و اجتماعي به بازارهاي جهاني آمد و بسياري از دانشگاهها به تحقيق دربارة مذهب (در صحنه سياسي و اجتماعي) پرداختند.
oوزير برنامه ريزي ايالت بلوچستان پاكستان در مراسمي كه به مناسبت آغاز دهه فجر در خانه فرهنگ جمهوري اسلامي ايران در (كويت) برگزار شد، اظهار داشتند: در عصر حاضر كه دنيا به دو بلوك شرق و غرب تقسيم شده است بسياري از صاحبنظران جهان پياده شدن حكومت اسلامي را يك تز عملي مي دانستند. اما، امام خميني ثابت نمود كه اين كار در هر زماني امكان پذير است. وي در ادامه با اشاره به اينكه امام خميني تنها متعلق به ايرانيان نيست بلكه به همه مسلمانان جهان تعلق دارد، گفت آنچه امام خميني انجام داده اند، به ايرانيان محدود نمي شود و ما در پاكستان از امام خميني و انقلاب اسلامي ايران درسهايي فراوان مي آموزيم. يكي از علماي اهل تسنن بلوچستان پاكستان با تأكيد بر محتواي پيام امام به علماي پاكستاني، مردم و علماي كشورش را به اتحاد و يگانگي دعوت و اضافه كرد: امروز براي پيدا كردن نمونه اي از حكومت اسلامي نيازي به جستجو در لابلاي تاريخ نيست و نمونه اين حكومت را ما در اين ايران به عينه مي بينيم. امروز ما در تبليغات خود، مردم را هدايت مي كنيم كه بروند و ايران را ببينند. تا حكومت اسلامي را بشناسند. و افزود: انقلاب اسلامي ثابت كرد كه اگر قرار است حكومت اسلامي پياده شود بايد به دست علما و دانشمنداني صورت گيرد كه عمر خود را به زهد و تقوا سپري كرده اند.
ب) بيدراي، اميد و اعتقاد به نفس مسلمانان: يكي از تأثيرات مهم انقلاب اسلامي –كهعاملمهمومؤثريدرجنبشاحياياسلامدربينمسلمانان جهان بود- اعتماد به نفس بود كه اين انقلاب در بين مسلمانان ايجاد نمود، پس از قرنها ضعف و تحمل انواع فشارهاي مستقيم و غيرمستقيم استعمار قديم و جديد، اكنون مسلمانان جهان به عيان مشاهده مي كنند كه درصورت پيروي از الگوي انقلاب اسلامي در ايران، امكان عملي پيروزي در اين قرن- قرن كفر و الحاد بي ديني كاملاً وجود دارد.oمحمدالعاصي (امام مركز اسلامي واشنگتن) در اين زمينه مي گويد: …مهمتريندرسانقلاباسلاميايرانبهمسلمانانجهاناينبودكهميتوانازسلطةنيروهايخارجيرهاييپيداكردوقدرتتصميمگيريرابراي دستيابي به استقلال و شيوة تكامل يافتة زندگي اسلامي به دست گرفت .
oديويدمنا شري (نويسندة صهيونيست) مي گويد: انقلاب ايران در افتخار و اعتماد به نفس مسلمانان، چه سني و چه شيعه، بدون توجه به مليت و يا تمايلات سياسي آنها نقش داشته است. از اندونزي تا جوامع اسلامي در غرب، پيروزي انقلاب ايران در حكم پيروزي اسلام بوده و توانايي بالقوة اسلام را براي رهبري مردم سركوب شده، جهت مقابلة با رژيمهاي فاسد و استعمار خارجي مشخص كرده است. دستاوردهاي انقلاب اسلامي باعث افتخار مسلمانان است. اين انقلاب براي مسلمانان جهان سربلندي كسب كرد، آنان را بيدار ساخت، به آنان جرأت مبارزه آموخت و امكان تحقق عملي آن را به عينه نشان داد.
oسيدمحمد باقر صدر (متفكر برجسته و مجتهد بزرگ اسلامي شيعيان در عراق) مي فرمايند: در خود احساس عزت و افتخار بسيار مي كنم و اين احساس سراسر وجودم را فراگرفته است. آنگاه كه با اين ملت عظيم، ملت مسلمان ايران سخن مي گويم. ملتي كه با جهاد و خون و دلاوريهاي بي نظير خود تاريخ اسلام را از سرنوشت و تجسم و تجلي زنده و گويايي از روزهاي نخستين اسلام با همة درخشانيهايش و نشانه هاي شجاعت و ايمان آن روزها گرديد.
oاحمدبن بلا (از مبارزين بزرگ انقلاب الجزاير و ریيس جمهور اسبق اين كشور) مي گويد: امروز آواي نهضت (امام) خميني (ره) در دورافتاده ترين نقاط جهان اسلام بگوش مي رسد. در دورافتاده ترين نقاط جهان اسلام بگوش مثل قبايل صحاري آفريقا، سخن از روحي تازه است كه انقلاب اسلامي ايران در قرن بيستم به اسلام داده است.
oاحمد هوبر (انديشمند و روزنامه نگار برجستة مسلمان سوئيسي): در اثر انقلاب اسلامي ايران در حال حاضر وضعيت جهاني اسلام رشد زيادي كرده است و من به عنوان يك مسلمان سني مذهب اين مطلب را مي گويم. زيرا امام خميني (ره) در دنياي اسلام حتي در جوامع سني مذهب تأثير بسياري داشته است واين تأثير حتي پس از رحلت ايشان نيز ادامه دارد. و مسلمانان در همة عالم در حال بيداري از خواب غفلت هستند،دنياي اسلام اين بيداري را مديون و مرهون امام خميني (ره) و انقلاب مردم مسلمان ايران است و ما مسلمانان بايد همواره اين را مدنظر داشته باشيم
oدكتر عمارمحمّد (محقق و استاد دانشگاه خارطوم سودان): امام خميني (ره) با انديشه هاي گهربار خودشان حركت عظيمي در ميان مسلمين جهان به وجود آورند. حضرت امام خميني (ره) به مسلمين جهان اسلام عزت بخشيد.
oپرفسور مصطفي و سيلي (از شخصيتهاي علمي آلباني تبار تبعه مقدونيه): …امام (ره) تأثيرزياديدرزندگيوتفكرجهاناسلامايجادكردهاستامام (ره) جهاناسلامراازخوابغفلتبيداركرد.
oشيخ بدر شندر امام مسجد شهر طرابلسي لبنان گفت: انقلاب اسلامي ايران با تحولي بنيادي در جهان، رؤياي ديرين مسلمين را تحقق بخشيد و اينك بصورت الگوي همه ملتها درآمده است.
oشيخ سعيد شعبان مي گويد: انقلاب اسلامي ايران يكي از ثمرات جهاد و مبارزه است خستگي ناپذير مردم مسلمان ايران است و اين انقلاب توانست رژيم شاه آمريكايي را سرنگون كند و ملتهاي مسلمان را به آينده اميدوار كند.
oمصاحبه با دكتر سعيد محمدالشهابي سردبير مجله العالم: انقلاب اسلامي ايران باعث شد تا مسلمانان نسبت به دين خود احساس افتخار كرده و هويت ديني خود را بازيابند. با وقوع انقلاب اسلامي ما شاهد رجوع و تمسك مسلمين و غير مسلمين به اصل دين شديم، ما در عصر انقلاب اسلامي شاهد بازگشت مجدد مسيحيت به عقيده و جوهره ديني خود بوديم.
oمصاحبه با استاد حلمي الأسمر سردبير روزنامه السبيل وابسته به جبهه عمل اسلامي اردن: تأثير انقلاب اسلامي ايران بر جهان اسلام بسيار بزرگ و عظيم بود به حدي كه هركسي كه داراي افكار اسلامي بود هوادار امام خميني (ره) ناميده مي شد به اين معني كه در توصيف مطلق اسلامگرايي، خود يك خميني شده بود. انقلاب اسلامي اعتماد به نفس را به مسلمانان در جهان بازگرداند و اميد ايجاد خيزش اسلامي را در دلهاي آنان زنده كرد و الگوهاي روشني به افرادي كه به امور اسلامي اهتمام مي ورزند. ارائه كرد…اينامرموجبتقويتروحيهاسلامگرايانگرديدوحالتيازعزتدرصفوفاسلاميبهوجودآورد. بهطورخلاصهانقلاباسلامي (ايران) انگيزهنيرومنديبرايتعميقشعوراسلاميوايجادالگوونمونهاسلاميبود.
ج) شكستن ابهت ابرقدرتها و مبارزه عملي با استكبارجهاني: پس از گذشت بيست و اندي سال از پيروزي انقلاب اسلامي آمريكا كوچكترين توفيقي در مبارزه با اين انقلاب نداشته است. يك سناتور آمريكايي چند ماه قبل اعتراف كرده است: لطمه ي كه انقلاب ايران به حيثيت جهاني ما وارد كرده است، چندين برابر شوروي (سابق) است. ما در جنگ سرد با شوروي مرتباً پيش مي رفتيم اما هرچه براي سرنگوني اين كشو كوچك! (ايران) به كار مي بنديم، نتيجه عكس مي گيريم. ما مصمم به تداوم اين تهاجم هستيم، تا زماني كه آنها را (ايرانيان) را به زانو درآوريم يا خودمان به زانو درآييم
• در عشق آباد يكي از اساتيد دانشگاه مختوم تلی به واحد مركزي خبر مي گويد: انقلاب اسلامي ايران به رهبري حضرت امام خميني (ره) راه حلي براي جلوگيري از تهاجم و سلطه جويي فرهنگي غرب و دنياي كفر است. جاذبه هاي نيرومند انقلاب اسلامي الآن فراتر از مرزهاي ايران است. به گونه اي كه توانسته قشرهاي وسيعي از مردم جهان را جلب و الگوي مناسبي براي زندگي سعادتمند ارائه دهد.
• حيدرجمال اسلام شناس مشهور و رهبر كميته روسيه مي گويد: مسلمانان روسيه بايد به مقابله با فرهنگ غربي در كشورشان برخيزند و ما از شعار نه شرقي و نه غربي امام خميني (ره) پيروي مي كنيم.
• آيت الله مشكيني در جمع ميهمانان خارجي كه ايشان ریيس مجلس خبرگان و امام جمعه قم مي باشند طي سخناني وقوع انقلاب اسلامي در ايران را نويدبخش رهايي محرومان و مستضعفان جهان از يوغ ظلم و ستم ظالمان جهان ذكر كرد. همچنين افزود: حضرت امام خميني (ره) با رهبري پيامبرگونه خود در انديشة رهايي ملت ايران و ساير ملل اسلامي بود و در اين راستا مسلمانان جهان توانستند يك بار ديگر به هويت اصيل خود بازگردند. ايشان با يادآوري اين مطلب كه پيام انقلاب اسلامي وحدت و اعتلاي جوامع اسلامي بوده اند و بر اتحاد همه مذاهب اسلامي تأكيد داشتند تا دشمنان اسلام نتوانند بين آنان اختلاف و تفرقه ايجاد كنند و همچنين خاطرنشان ساخت يكي ديگر از دستاوردهاي انقلاب اسلامي معرفي اسلام ناب محمدي (ص) و افشاي ماهيت مدعيان اسلام آمريكايي بود كه اين امر در آگاهي و بيداري مسلمانان جهان نقش مؤثري ايفاد كرده است.
ما انقلابمان را به تمام جهان صادر می کنیم چرا که انقلاب ما اسلامی است و تا بانگ لااله الا الله و محمدرسول الله (ص) بر تمام جهان طنین نیفکند مبارزه هست و تا مبارزه در هر کجای جهان علیه مستکبرین هست، ماهستیم، ما از مردم بی پناه لبنان و فلسطین در مقابل اسرائیل دفاع می کنیم. ما درصدد خشکانیدن ریشه های فاسد صهیونیزم، سرمایه داری و کمونیزم در جهان هستیم، ما تصمیم گرفته ایم به لطف و عنایت خداوند بزرگ نظامهایی را که بر این سه پایه استوار گردیده اند نابود کنیم و نظام اسلام رسو الله (ص) را در جهان استکبار ترویج نماییم و دیر یا زود ملتهای در بند شاهد آن خواهد بود
منابع:
خمینی (ره) ، امام ، روح الله ، صحیفه نور جلد 18
خمینی (ره) ، امام ، روح الله ،صحیفه نور جلد 11
دهشیری، محمد رضا، بازتاب مفهونی و نظری انقلاب اسلامی در روابط بین الملل
عمرانی درگاهی، علی، انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی درجهان
مطهری، مرتضی، آینده انقلاب اسلامی ایران
مصباح یزدی، محمد تقی، انقلاب اسلامی جهشی در تحولات سیاسی تاریخ
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در نخستین اجلاس بین المللی بیداری اسلامی
کتاب امام خمینی (ره) و احیای تفکر اسلامی
کتاب انقلاب اسلامی و ریشه های آن
اکبری، محمدرضا، سیمای امام خمینی (ره)
زمزم ظهور
صحیفه امام، مجموعه رهنمودهای امام خمینی (ره)
فساد در دربار شاه_فرشته لظفی