فصل 3- قاجار تا مشروطه:
عنوان قاجاریه از ترکمن های آق قویونلوها که در زمان چنگیزخان مغول به ایران آمده بودند گرفته شده است که حاصل ترکیب نژادهای ترک و تاتار بودند که به چنگیز در کارهایش کمک می کردند.
کریم خان زند جانشین معینی نداشت و بعد از او سلطنت میان افرادخاندانش به مدت ده سال درگردش بودهمینامرموجب روی کارامدن سلسلیه قاجاریه راپس از صفویه پدیداورد.
دراوایل سال1203مقدمات تشکیل دولت قاجار ازهرحیث اماده شدولی حمایت مردم ایران ازجمله مردم جنوب ازشاهزاده ی زند ایرانی تشکیل این دولت رابرای چندسال به تاخیر انداخت اولین برخورد زندیه وقاجاردرهزاربیضابود کهبامحاصره شیراز همراه بودولی به نتیجه ای نرسید شجاعت های لطفعلی خان درنتیجه جنگ اثری نگذاشت آقا محمد خان سه ماه درفارس ماند و بعد از آن حکومت را به برادرزاده اش بابا خان سپرد و سپس در تهران تاج گذاری کرد و تهران را پایتخت خود اعلام کرده در سال 1212 بابا خان تاج گذاری کرد و به تخت سلطنت تکیه زد این دوران از مهمترین دوران تاریخی در جهان بود زیرا انقلاب کبیر فرانسه روی داده دولت روس به دنبال سیاست پطر برای دست یافتن به دریای قفقاز و ترکستان غربی و از طریق آسیایی صغیر کوشش می کرد.آنها به قفقازدر زمان آقا محمد خان تعرض کردند و این اولین تعرض آنها بود ولی آقا محمد خان در مقابل آن ها ایستاد و بعد از قتل آقا محمد خان تا روی کار آمدن فتحعلی شاه تقریبا یک سال ارایکلی به کمک زوبف سردار روس موفق شدند تا گرجستان را زیر نفوذ سیاسی روسیه ببرند .
جریان ایران به سمت انگلیس متمایل شد ودر سال 1229 قراردادی بین ایران و انگلیس شکل گرفت که به موجب آن انگلیس قصد حمایت از هند را داشت و هدف ایران نیز تجهیز سپاه به منظور حمله احتمالی دیگر روسیه بود. جنگ دوم ایران و روس بدون اطلاع قبلی در سال 1241 اتفاق افتاد در اوایل اوضاع به نفع ایران بود و سپاه ایران با توجه به حکم جهاد و احساسات دینی رشیدانه تلاش کردند و حتی توانستند بیشتر نواحی را که در جنگ اول از دست داده بودند به دست آورند. در این دوران بود که قرارداد ننگین ترکمانچای بسته شد. عباس میرزا برای تامین هزینه اقدامات خود حقوق درباری ها،مستمری ها را متوقف کرد و از مصرف پوشاک خارجی خودداری کرد و برای جلوگیری از قیام های مذهبی فتوای روحانیت را در موافقت با نظام جدید به دست آورد. در پی این کارهاشایعات ضد عباس میرزا ایجاد شد من جمله این که او بی دین است در نتیجه مرگ تدریجی نظام خود را به چشم دید و در سال 1249 بر اثر بیماری از دنیا رفت. بعد از مرگ عباس میرزا پسرش محمد شاه به ولیعهدی منصوب شد.
فتحعلی شاه یک سال بعد در سال1250 ه.ق دیده از جهان فرو بست و محمد شاه در همان سال به تخت سلطنت جلوس کرد. از کسانی که به محمد شاه کمک می کردند میرزا ابوالقاسم فراهانی بودمعروف به قائم مقام بود که از زمان پدر در خدمت آنها بود به همین دلیل محمد شاه وی را به وزارت برگزید و او نیز بیشتر امور را اداره می کرد بعد از قائم مقام شاه معلم دوران کودکی خود حاج میرزا آغاسی را به صدارت برگزید وحاج میرزا بر اساس مقام پادشاهان هرگز به کسی که ازاو طلب مستمری میکرد جواب رد نمیداد در نتیجه خزانه از پول خالی می شد. در زمان حکومت محمد شاه فرمانروای افغانستان به تحریک انگلیسی ها اعلام استقلال کرد و بعد از مدتها بر اثر دخالت انگلیسی ها هرات تحت الحمایت انگلیس شد. محمد شاه در سال 1246 از دنیا رفت و ناصرالدین میرزا به سلطنت رسید ناصرالدین شاه بعد از شنیدن خبر مرگ به کمک میرزا تقی خان حاکمی برای آذربایجان انتخاب کرد و بعد میرزا تقی خان معروف به امیر کبیر را به صدارت برگزید. اما مدتی بعد از انجام دادن اقدام های چون تاسیس دارالفنون و روزنامه ی وقایع الاتفاقیه و قطع مستمری های سنگین شاهزاده براثر کینه ورزی مهد علیا و آقا خان نوری فرمان قتل امیر را از شاه گرفتند و در حمام فین کاشان او را کشتند و بعد از امیر در سال 1250 آقاخان نوری به صدارت منصوب شد و او تحت تاثیر انگلیس و عملا نا کارامد بود.
اولین قرارداد در مورد معادن در زمان ناصرالدین شاه در سال 1289 به فردی به نام رویتر تابع انگلیس داده شد طبق این قرارداد بهره برداری از جنگل ها به مدت 70 سال و استفاده از گمرکات به مدت 25 سال در ازای پرداخت 200 هزار لیره انگلیس و سود %5در اختیار روسیه قرار گرفت بر اساس اعتراضات این قرارداد لغو شد ولی به دلیل اعتراضات رویتر شاه امتیاز دیگری تحت عنوان بانک شاهنشاهی به رویتر داد. ناصرالدین شاه در سفر سوم خود به اروپا دولت انگلیس را برای کسب امتیاز توتون و تنباکو مناسب دید و زمینه سازی آن را به تالبوت محول کرد و ناصرالدین شاه که برای تامین مخارج خود در این سفر با مشکل روبه رو شده بو د با اعطای این امتیاز موافقت کرد.
سید جمال الدین اسد آبادی پدر نهضت بیداری اسلام در سال 1265 اروپا را پس از مدت ها حضور در مصر و عثمانی به مقصد ایران ترک کرد و در نهایت پس از چهار سال تلاش در برابر خارجی ها ناصرالدین شاه او را با غل و زنجیر به عثمانی تبعید کرد وی در عثمانی همچنان به افشاگری های دائمی علیه قاجار و شاه ایران ادامه داد سید به واسطه ی سید علی اکبر فال اسیری نامه ای خطاب به میرزا حسن شیرازی عالم بزرگ و موثر قرن نوشت و در ادبیاتی افشاگرانه موجبات صدور فتوای تحریم تنباکو را فراهم کرد.
ناصرالدین شاه در سال 1313 توسط میرزا رضا کرمانی کشته شد و در همان سال مظفر الدین شاه تاجگذاری کرد. در این دوران نیز امتیازاتی به خارجی ها واگذار شد که از جمله این امتیازات که به روس داده شد امتیاز راه سازی – امتیاز معادن قراجه داغ-امتیاز شیلات و امتیار کاوش علمی در ایران به فرانسوی ها و امتیاز تلگراف و نفت به انگلیسی ها داده شد . ولی از مهمترین اتفاقات این دوره مشروطیت بود نظام مشروطه یعنی حکومت دارای پارلمانی که نمایندگان ملت در کارهای دولت نظارت داشته باشند.
فصل 4 جنبش مشروطه تا رضا شاه:
ایده مشروطه در برخی محافل شکل گرفت که ذاتا به روشن فکری و انجمن های مخفی فراماسونری نزدیک بودندکه توانستند علمای چون طباطبایی و بهبهانی را به خود نزدیک کنند شروع جنبش را معمولا از ماجرای گران شدن قند در تهران ذکر می کنند که خواست برکناری عین الدوله و عزل مسیو نوزبلژیکی و حاکم تهران و حتی عسگر گاریچی به میان آمد و اعتصاب در تهران فراگیر شد عده ای از مردم و روحانیون به صورت اعتراض به مسجد حضرت عبدالعظیم رفتند و آن جا تحصن کردند و مظفر شاه وعده برکناری صدراعظم و تشکیل عدالتخانه را داد و علما با احترام به تهران برگشتند. با گسترش اعتراضات در شهرهای دیگر عین الدوله استعفاء داد و میرزا نصرالله خان مشیرالدوله صدراعظم شد. در سال 1324 فرمان مشروطه امضاء شد.
مجلس شورای ملی با حضور نمایندگان تهران افتتاح شد و با حضور نمایندگان شهرستنانها کار خود را آغازکرد از مهمترین کارهای مجلس تدوین قانون اساسی بود که دو دیدگاه متفاوت مطرح بود که روحانیون و راس آنها شیخ فضل الله نوری خواهان قانونی بودند که بر پایه اسلام و شریعت باشد و قانونی همسان کشورهای غربی می خواستند این اختلاف ناشی از دیدگاه فکری و اعتقادی آنها بود سرآغاز تفرقه بین دسته های مبارز شد فراماسونها و دیگر روشنفکران غرب زده در نوشتن قانون اساسی و متمم آن نقش مهمی داشتند.در همان سال 1324مظفرالدین شاه بدرود حیات گفت و محمد میرزا به حکومت رسید.
محمد علی پس از جلوس تصمیم گرفت همانند ناصرالدین شاه حکومت کند با دعوت نکردن نمایندگان به مراسم تاجگذاری به آنان بی اعتنایی کرد و از امضای حکم سلطنت مشروطه جلوگیری کرد دستور به توپ بستن مجلس شورای ملی را داد و تنی از مشروطه خواهان سرشناس را کشت. قرارداد 1907 در سن پطرزبورگ در مورد تقسیم ایران بین روسیه و انگلیس بسته شد و ایران به قسمت تقسیم شد به دنبال فتح تهران به دست مجاهدین و سقوط دولت و استعفای محمد علی شاه از سلطنت اجتماع بزرگی از سران مشروطه در بهارستان تشکیل گردید در سال 1332 احمد شاه رسما تاجگذاری کرد و فرمان انتخابات دوره سوم مجلس شورای ملی را با نام شاه صادر کرد. قرارداد 1919 پس از نه ماه مذاکره در نیم اوت 1919 در تهران به امضاء رسید بر اساس آن حوزه قدرت انگلیس در ایران تثبیت می شد.برای اعطای امتیازات این قرارداد رشوه هایی به سران ممکلت از جملت وثوقالدوله داده شد.
فصل 5 بر آمدن رضا شاه و سلسه پهلوی
انگلیسی ها پس از جنگ جهانی اول به این نتیجه رسیدند جهت دست یابی به منابع بیشتر در ایران باید کودتایی انجام دهد در این راستا دو مهره نظامی وسیاسی احتیاج داشتند که از این میان سید ضیاءالدین طباطبایی را به عنوان چهره سیاسی ورضا خان پهلوی را به عنوان چهره نظامی برگزیدند سید ضیاء الدین طباطبایی وقتی وارد ایران شد حزب اراده ملی را تشکیل داد و به اظهار مخالفت و صدور بیانیه علیه شوروی پرداخت . ژنرال ایرون ساید رضا خانرا شایسته فرماندهی نظامی قزاق ها تشخیص داد . اولین شرکت در سال 1282 تاسیس ودر نهایت با صاحب سهم شدن دولت انگلیس در شرکت دارس در سال 1287 اولین چاه در مسجد سلیمان به نفت رسید که موتور جنگی انگلیس را در دو جنگ به پیش برد . مصدق در پیامی به مردم نشان داد که از زمان فرار رضا شاه تا ملی شدن نفت تولید نفت 5 برابر شد اما عایدی به دست امده 4 برابر شد که خود نشان از فاجعه دزدی مال ملت ایران دارد . میرزا کوچک خان جنگلی دانش اموخته علوم دینی بود که به انقلاب جنگل و همه مظاهر ان از دریچه اندیشه های سیاسی که از اسلام اموخته بود می نگریست . میرزا پس از بازگشت به زادگاهش در سال 1344 کمیته ای به نام اتحاد اسلام در تالش تشکیل داد که بعد ها یک خط مشی سیاسی و انقلابی و مرام نامه ای مشخص در 34 ماده و 9 فصل تبدیل شد . در سال 1300 رضا خان سید ضیاء الدین را کنار گذاشت و وزارت جنگ را به عهده گرفت در سال 1302 به نخست وزیری منسوب شد وسال 1304 با تصویب ماده ای در مجلس سلسله قاجار را منحل و پهلوی را به رسمیت شناخت . هدف بلندا وبازسازی ایران طبق تصویر غرب بود .
پهلوی دوم و رژیمی با منافع قدرت بیرونی:
وضعیت وابستگی در پهلوی دوم از پهلوی اول نیز پیچیده تر بود سلسله ی پهلوی به خصوص محمد رضا به شدت متکی به قدرت های بیگانه خصوصا آمریکا و انگلیسی بود و دولت های غربی نفوذ بسیاری در نظام حکومتی و ساختار سیاسی این سلسله داشته و در تعیین خط مشی ها و عزل و نصب ها دخالت می کردند.
ناسیونالسیم دوگانه شاه
محمد رضا پهلوی براس اداره امور جامعه نیازمند یک ایدئولوژی بود به همین خاطر سعی کرد تا نا سیونالیسم ایرانی را در کنار غرب گرایی مفرط به عنوان یک ایدئولوژی فرهنگی و اجتماعی مستقر کند. ناسیونالیسم همان موضوعی بود که پایه های مشروعیت فرهنگی و دینی نظام طاغوت را در اذهان روحانیون و همینطور بخش های غالبا مذهبی جامعه ایران درهم کوبید. هویدا نیز شاه را در ترویج افکار الحادی تشویق می کرد. شاه از توهم یک قدرت روحانی قوی درون خودش نیز برخوردار بود.اقبال فردی نوکر مسلک بود که رویکرد کمتری به آمریکا داشت و نخست وزریری به شریف امامی سپس دکتر امینی و دوره بعد اسدااه علم رسید.
آیت الله کاشانی در سال 1320 به صحنه سیاسی ایران وارد شد و به عنوان رهبر اسلامی جریان ملی شدن صنعت نفت را حمایت می کرد. مصدق در انتخابات دوره چهاردهم به عنوان نماینده تهران به مجلس راه یافت و در مجلس شانزدهم با شعار ملی شدن نفت فراکسیون هشت نفری مبارزه را علیه سلطه انگلیسی ها رهبری کرد. مصدق اشرف خواهر شاه را اخراج کرد و در مقابل شاه او را از صدارت عزل کرد.
کودتای 25 مرداد 1332 با مشارکت شرکت نفت ایران و انگلیس و همکاری وزارت خانه های انگلیس و آمریکا طرح ریزی شد. و وفاداری مردم و حضور گسترده آنها در صحنه به مجرد اطلاع یافتن از جریان کودتا باعث شد مصدق کودتا چیان را دستگیر کند. بعد از شنیدن خبر کودتا شاه ایران به همراه ثریا و چند تن دیگر از توطئه گران به بغداد گریختند.
آغاز دوره اقتصادی ایران با اوضاع اقتصادی ویران کننده ای همراه بود حضور نیروهای اشغال گر پیامدهای مخربی بر جای گذاشته بود نیروهای متفقین به غذا و مواد خام بسیاری احتیاج داشته و دولت ایران مجبور بود تا منایع اقتصادی خود را در اختیار آنان قرار دهد. نفت به عنوان ماده ای درآمدزا تاثیر چندانی نداشت و اقتصاد ایران مبتنی بر کشاورزی بود 1335 آمریکا به کمک شاه آمد و به او پیشنهاد تشکیل دو سازمان اطلاعات خارجی و امنیت داخلی را به مانند دو سازمان سیا و اف.بی.آی داد و شاه با ایجاد یک سازمان موافقت کرد.
ساواک از جمله مهمترین عوامل ظلم به مردم و همینطور یکی از کلیدی ترین علل سقوط شاه و نظام پهلوی تلقی می شود. از سال 1332 به بعد دولت ها و نخست وزیران و مجلس نقش چندانی در ساخت سیاسی کشور نداشتند و در تحولات و اخبار سیاسی عمدتا نام شاه به چشم می خورد جبهه گرایی سیاسی ایران در حقیقت بازتابی از وضعیت سیاسی درون آمریکا و البته در مقطعی روی کار آمدن دموکرات ها بود.
امام خمینی (ره) که در پی فرصتی برای آغاز یک تحول بنیادین در نظام سیاسی بود مبارزه خود را از همین نقطه آغاز کرد. آمریکایی ها که نظام امور کشور را تحت تسلط خود داشتند برای تامین امنیت حدوداچهار هزار تبعه خود طرحی را به واسطه منصور که از دوره علم آغاز شده بود د ر مجلس 21 به تصویب رساندند که در 13 مهر 42 هئیت وزیران موافقت نمود به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کاپیتولاسیون را ارائه کند. امام از سال 1345 تا سال 1375 در تبعید عراق به سر بردند که حدودا دوازده سال و اندی را شامل می شود. در تمام این دوران رژیم عراق از تبدیل شدن امام به چهره ای ملی در عراق ممانعت به عمل آورد به دلیل این محدودیت ها امام قصد داشتند از کویت به سوریه مهاجرت کنند که با مخالفت دولت کویت با ورود ایشان ایده سفربه پاریس مطرح شد. در روز دوم فروردین عوامل ساواک با لباس دهقان ها ضمن ورود به مجلس عزای منزل امام خمینی و مدرسه فیضیه تلاش کردند تا هر دو برنامه را به هم بزنند که منجر به درگیری شدید و شهادت بسیاری از طلاب شد.
ایام پس از واقعه فیضیه به اعتصاب و اعتراض عموم مردم گذشت با نزدیک شدن به چهلم واقعه فیضیه اقدامات مخالفین رژیم در آگاه سازی افکار عمومی راجع به جنایت های رژیم گسترش یافت و امام خمینی با صدور اعلامیه ای تاریخی راه را برای پیروانش روشن ساخت. امام با تشبیه دستگاه حاکمه به دستگاه بنی امیه شدیدترین حمله را متوجه شخص شاه و حامیان خارجی وی کرد شاه نیز امام را دستگیر و در تهران زندانی کرد مردم به نشانه اعتراض دست به تظاهرات زدند و با سرکوب خشوت آمیز و قتل عام بی رحمانه چندین هزار نفر کشته شدند. از سالهای 1342 تا 57 بیشتر بر ایجاد بستر های انقلابی و افزایش نارضایتی مردم و رهبری امام خمینی دلالت می کند . شاه به دلیل برخورداری هر دو حزب ایران نوین و مردم به عنوان ایفاگران نقش اکثریت و اقلیت فرمان تاسیس حزب رستاخیز برای 11 اسفند 1353 را صادر کرد. بعد از این ماجراها امام را به ترکیه تبعید کردند و چند روز بعد برای منزوی ساختن و قطع هرگونه ارتباطی با ایشان محل تبعید ایشان را به شهر بورسا انتقال دادند.
امام در 15 مهر به همراه آقا مصطفی و طلاب عازم سامرا شدند و مورد استقبال گرم علمای شیعه و سنی و مردم شهر قرار گرفتند و در مدرسه علمیه میرزای شیرازی مراسم با شکوهی به مناسبت ورود ایشان گرفتند . در 23 مهر امام با بدرقه شکوهمند مردم و علمای کربلا به همراه روحانیون به نجف عزیمت کردند که استقبال با شکوهی به عمل آمد امام 13 سال درنجف تمام همت خود را به کار بست تا آتش مقدس بیداری مردم همچنان شعله ور بماند. در 17 دی سال 1356 مقاله ای با عنوان (ارتجاع سرخ و سیاه ) با امضای احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات درج شد که اهانت به امام خمینی درج شده بود که این مقاله احساسات و عواطف مردم را نسبت
به رهبر برانگیخت و به قیامی خونین مبدل شد. در تاریخ 22 دی ماه 57 شورای انقلاب به دستور امام خمینی و به منظور جلوگیری از تفرقه و اختلاف تاسیس شد. محمد رضا شاه در سالهای آخر با اعترافات گسترده ای از سوی مردم مواجه شد برای فائق آمدن به این مشکلات از افراد مختلف برای نخست وزیری استفاده کرد که هیچ کدام وی را آرام نکردند و در نهایت در 26 دی 1357 از کشور فرار کرد. از فجایع تاریخ انقلاب در میدان ژاله ی سابق روی داد و سیل عظیمی از مردم در خون خود غلطیدند. روز 12 بهمن 1357 پس از 14 سال و چند ماه تبعید با هواپیمای ایر فرانس عازم ایران گردید که با استقبال فراوانی مواجه شدند در آبان 1357 شاه خود را فردی مستاصل و اسیر در برنامه های شکست خورده برای سرکوب انقلاب می دید محمد رضا پهلوی زمانی شرایط را درک کرد که در واقع حاضر به درک شرایط و زانو زدن در برابر انقلاب اسلامی شد که دیگر همه راه ها را ازمایش کرده بود و تنها امید باقی مانده توسل به ریسمان پوسیده جبهه ملی و کودتایی از سوی دوستان آمریکایی بود.
فصل9: از نظر امام خمینی فلسفه حرکت و آمدن انبیا ((از صدر بشر و بشریت)) و از آدم تا خاتم برای اصلاح جامعه بوده است که فرد را فدای جامعه می کرند که خود فرد شامل همان انبیاء و امامان معصوم می شده است. که با توسل به قوای سخت می بایست آن برنامه را عملی کنند از نظر امام نبوت اصلا آمده تا کنگره های ظلم را بشکند. از دیدگاه امام خمینی (ره) اسلام از جامعیت در برنامه برخوردار است از نظر امام سیاست و عبادت موضوعاتی به هم پیوسته به شمار می آیند. سیر تفکر سیاسی امام خمینی را اغلب پژوهشگران از زمان کتاب کشف الاسرار مورد مطالعه قرارداده اند که پاسخ به کتاب ضدشیعی با عنوان اسرار هزار ساله علی اکبر حکمی زاده بوده است. اندیشه حکومت اسلامی را امام با نگارش کتابهای البیع دنبال کردند.
فساد در دربار شاه_فرشته لظفی